Anasayfa  |  Hastalıklar  |  Virüs

Turunçgil gözenek viroidi (Citrus cachexia viroid - CCaVd), turunçgil ağaçlarında görülen ve özellikle gövde ve dallarda kabuk altında gözenekli dokuların oluşmasına neden olan ciddi bir hastalıktır. Viroid, bitkilerin büyümesini engeller, gövde ve sürgünlerde deformasyonlara yol açar ve ağaçların genel sağlığını olumsuz etkiler. Hastalık ağaçların uzun vadede zayıflamasına ve verim kaybına neden olur.

Görüldüğü bitkiler:
Portakal, mandalina, limon, greyfurt ve diğer turunçgil türleri

Hastalık etkeni:
Citrus cachexia viroid (CCaVd)

Zarar şekli:

Yapraklarda: Yapraklarda belirgin semptomlar gözlenmez; ancak hastalığın ilerlemesiyle yaprakların küçülmesi ve genel zayıflık görülebilir. Yapraklar normalden daha küçük kalabilir ve bitkinin genel sağlığına bağlı olarak yaprak dökülmesi yaşanabilir.

Gövde ve dallarda: Hastalığın en belirgin belirtileri gövde ve dallarda ortaya çıkar. Kabuk altında kahverengi, gözenekli veya nekrotik dokular oluşur. Bu belirtiler, kabuğun soyulması ile daha belirgin hale gelir. Gövde ve dallarda anormal kalınlaşmalar, çatlamalar ve deformasyonlar gözlemlenir. Zamanla bu durum bitkinin genel sağlığını zayıflatarak büyüme geriliğine yol açar.

Meyvelerde: Meyvelerde doğrudan bir deformasyon veya zarar gözlenmez; ancak bitkinin genel sağlığının kötüleşmesi, meyve verimini olumsuz etkiler ve verim düşer. Meyveler daha küçük ve kalitesiz olabilir.

Bitki genelinde: Viroid enfeksiyonu, ağaçlarda genel zayıflık, büyüme geriliği ve bodurlaşma yapar. Enfekte ağaçlar sağlıklı bir şekilde gelişemez, sürgünler zayıf kalır ve ağaç verim kaybı yaşar. Hastalığın ilerlemesiyle ağaçların ekonomik ömrü kısalabilir.

Genel zarar: Turunçgil gözenek viroidi, turunçgil ağaçlarının gövde ve dallarında ciddi zararlara yol açarak bitkilerin büyümesini ve verimini engeller. Hastalık ilerledikçe ağaçlar zayıflar, verim kaybı artar ve ticari üretim sürdürülemez hale gelir.

Bulaşma yolu: Turunçgil gözenek viroidi, genellikle enfekte bitki materyalleri ile yapılan aşılamalar yoluyla yayılır. Ayrıca, mekanik yollarla (kontamine aletler ve ekipmanlar) bulaşma da mümkündür. Viroid, polen veya tohum yoluyla yayılmaz; bu nedenle hijyenik aşılama teknikleri ve sağlıklı fidan kullanımı yayılmayı önlemek için çok önemlidir.

Mücadele:
Kültürel önlemler arasında, virüsten arındırılmış ve sertifikalı fidan kullanımı, hijyenik aşılama tekniklerinin uygulanması ve hastalıklı bitkilerin tarladan uzaklaştırılması yer alır. Alet ve ekipmanların düzenli olarak dezenfekte edilmesi, viroidin yayılmasını önlemek açısından büyük önem taşır. Kimyasal mücadele doğrudan etkili olmadığından, hijyen ve sağlıklı fidan kullanımı temel mücadele yöntemleridir.