Anasayfa  |  Hastalıklar  |  Virüs

Hıyar mozaik virüsü (Cucumber mosaic virus - CMV), hıyar bitkisi başta olmak üzere birçok sebze ve süs bitkisinde görülen yaygın bir viral hastalıktır. Virüs, bitkilerin yapraklarında mozaik desenli lekeler, yaprak deformasyonları ve bitki gelişiminde gerilik ile kendini gösterir. Hıyar mozaik virüsü, aphid (yaprak biti) gibi böcekler tarafından yayılır ve bitkiden bitkiye bulaşarak hızla yayılabilir.

Görüldüğü bitkiler:
Hıyar, kabak, domates, biber, kavun, karpuz ve diğer sebze bitkileri

Hastalık etkeni:
Cucumber mosaic virus (CMV)

Zarar şekli:

Yapraklarda: İlk belirtiler yapraklarda açık ve koyu yeşil renkli mozaik desenler şeklinde başlar. Yapraklar kıvrılır ve normal formunu kaybeder. Şiddetli enfeksiyon durumunda yapraklar küçülür ve buruşur. Ayrıca, yapraklarda deformasyonlar görülür ve yaprak kenarları bükülerek düzensiz bir görünüm alır.

Meyvelerde: Meyvelerde şekil bozuklukları, renk bozuklukları ve küçük lekeler oluşur. Enfekte meyveler genellikle büyümez ve düzgün bir şekilde olgunlaşmaz. Meyve kalitesi düşer ve pazarlanabilirliği azalır. Şiddetli enfeksiyonlarda meyve gelişimi tamamen durabilir.

Sürgünlerde: Bitki gelişiminde gerileme ve sürgünlerde zayıflama görülür. Büyüme geriliği, bitkinin genel sağlığını etkiler ve bitki bodur kalabilir.

Genel zarar: Hıyar mozaik virüsü, bitkilerin yaprak ve meyvelerinde önemli hasarlara neden olur. Yaprak deformasyonları bitkinin fotosentez yapma kapasitesini düşürür ve meyve deformasyonları nedeniyle ürün kalitesi azalır. Hastalığın yayılması böcekler aracılığıyla hızla gerçekleşebilir ve kontrol edilmezse üretimde büyük kayıplara yol açabilir.

Bulaşma yolu: Hıyar mozaik virüsü (Cucumber mosaic virus - CMV), enfekte bitkilerden sağlıklı bitkilere yaprak biti gibi böcek vektörleri aracılığıyla taşınarak yayılır. Virüs, enfekte yaprak bitlerinin beslenmesi sırasında bitki dokularına bulaşarak enfeksiyona neden olur. Ayrıca, enfekte tohumların kullanımı hastalığın yayılmasına yol açar. Virüs, bitki dokularında kalıcı olarak yerleşerek hastalığın sonraki sezonlara taşınmasına neden olur.

Mücadele:
Kültürel önlemler arasında, virüs bulaşmamış ve sağlıklı tohumların kullanılması, böcek vektörlerinin (yaprak bitleri) kontrol altına alınması ve hastalıklı bitkilerin tarladan uzaklaştırılması yer alır. Ekim nöbeti uygulanması ve böcek koruma ağları da hastalığın yayılmasını önleyebilir. Kimyasal mücadelede, yaprak bitlerine karşı uygun insektisitlerin kullanılması virüsün yayılmasını engelleyebilir. Ayrıca, dayanıklı bitki çeşitlerinin ekilmesi de hastalığın etkilerini azaltabilir.