Patates kist nematodları
Patates kist nematodları
Altın kist nematodu (Globodera rostochiensis)
Beyaz kist nematodu (Globodera pallida)
Tanımı ve Hayat Döngüsü:
Globodera rostochiensis ve Globodera pallida, "Patates Kist Nematodları" olarak bilinen ve patates bitkilerinde ciddi zararlara yol açan nematod türleridir. Mikroskobik boyutlarda olup, bitki köklerine girerek endoparazit bir yaşam sürerler. Dişi nematodlar, kök dokusunda beslenerek şişer ve vücutları sertleşip kist halini alır. Bu kistler, dişi nematodun kalıntıları olup yüzlerce yumurtayı barındırır. Yumurtadan çıkan larvalar kök dokusuna girerek beslenir ve gelişimlerini tamamladıktan sonra yeni kistler oluşturur. Bu kistler uzun yıllar toprakta canlı kalabilir ve bulaşma kaynağı olarak kalır.
Zarar Şekli:
Patates kist nematodları, bitki köklerinde şişlik ve kist oluşumuna neden olarak bitkilerin su ve besin alımını engeller. Bu durum bitkilerde gelişim geriliği, bodurlaşma, solgunluk ve verim kaybına yol açar. Köklerdeki bu zarar, patates bitkilerinin sağlıklı gelişimini engeller ve sonuç olarak elde edilen ürün miktarını ve kalitesini düşürür. Yoğun enfeksiyon durumlarında, tarladaki verim önemli ölçüde azalabilir.
Zararlı Olduğu Bitkiler:
Globodera rostochiensis ve Globodera pallida, başta patates olmak üzere domates ve diğer bazı Solanaceae ailesine ait bitkilerde de zarar yapabilir.
Mücadele:
Patates kist nematodları ile mücadelede kültürel önlemler, ekim nöbeti ve dayanıklı bitki çeşitlerinin kullanımı önem taşır. Kistlerin toprakta uzun süre canlı kalabilmesi nedeniyle temiz tohum kullanımı ve tarlaların düzenli olarak gözlemlenmesi gereklidir. Toprak dezenfeksiyonu, nematod popülasyonunu azaltmada etkili olabilir. Biyolojik mücadelede, nematodun doğal düşmanları desteklenebilir. Kimyasal mücadele ise uygun nematisitlerin kullanılması ile yapılabilir. Türkiye'de bu zararlıya karşı ruhsatlı olan nematisitler ve mücadele yöntemleri hakkında güncel bilgi, BKÜ (Bitki Koruma Ürünleri Veri Tabanı) üzerinden incelenebilir.