Anasayfa  |  Hastalıklar  |  Fungi

Yenidünya karalekesi (Venturia inaequalis var. eriobotryae), yenidünya (malta eriği) ağaçlarında görülen ve yaprak, meyve ve genç sürgünlerde zararlara neden olan bir fungal hastalıktır. Hastalık, bitkinin gelişimini ve meyve kalitesini olumsuz etkiler. Özellikle yağışlı ve nemli hava koşullarında hastalık hızla yayılabilir ve önemli verim kayıplarına yol açabilir.

Görüldüğü bitkiler:
Yenidünya (Eriobotrya japonica)

Hastalık etkeni:
Venturia inaequalis var. eriobotryae

Zarar şekli:

Yapraklarda: Hastalığın ilk belirtileri yaprakların üst yüzeyinde siyahımsı kahverengi lekeler şeklinde başlar. Bu lekeler genellikle köşeli ve sert görünümlüdür. Zamanla lekeler büyür ve yaprakların sararmasına ve erken dökülmesine neden olabilir. Şiddetli enfeksiyonlarda yapraklar büyük oranda dökülebilir, bu da bitkinin fotosentez kapasitesini azaltır.

Meyvelerde: Meyveler üzerinde küçük, siyah, yuvarlak lekeler oluşur. Bu lekeler zamanla büyüyerek meyvenin yüzeyinde çatlamalara ve deformasyonlara yol açar. Enfekte meyveler ticari değerini kaybeder ve tüketim için uygun olmaz.

Sürgünlerde: Genç sürgünlerde de kahverengimsi lekeler ve yaralar görülebilir. Hastalığın şiddetli olduğu durumlarda sürgünler zayıflar ve kurur.

Genel zarar: Yenidünya karalekesi, yapraklarda, meyvelerde ve sürgünlerde oluşan lekelerle bitkinin sağlığını ve meyve verimini olumsuz etkiler. Yaprak dökümü, meyve deformasyonu ve sürgünlerin zayıflaması bitkinin genel gelişimini engeller. Hastalık özellikle nemli ve serin hava koşullarında hızla yayılabilir ve büyük verim kayıplarına yol açabilir.

Bulaşma yolu: Yenidünya karalekesi, Venturia inaequalis var. eriobotryae mantarının enfekte olmuş yaprak ve bitki artıkları üzerinde kışı geçirerek yayılmasıyla oluşur. İlkbaharda, uygun nem ve sıcaklık koşulları oluştuğunda mantar sporlarını serbest bırakır ve bu sporlar rüzgar ve yağmur sıçramaları yoluyla sağlıklı bitkilere taşınır. Özellikle yüksek nem koşulları, sporların çimlenmesini ve hastalığın hızla yayılmasını teşvik eder. Enfekte yaprak ve bitki artıkları, hastalığın sonraki sezonlarda devam etmesine yol açar.

Mücadele:
Kültürel önlemler arasında, bahçelerde iyi havalanmanın sağlanması, hastalıklı bitki kalıntılarının uzaklaştırılması ve yoğun bitki örtüsünün budanması yer alır. Kimyasal mücadelede, uygun fungisitlerin hastalığın ilk belirtilerinde veya koruyucu olarak kullanılması gereklidir. Özellikle hastalığın yayılma riskinin yüksek olduğu nemli dönemlerde koruyucu fungisit uygulamaları yapılmalıdır.

Türkiye'de bu hastalığa karşı ruhsatlı olan fungisitler hakkında güncel bilgi BKÜ (Bitki Koruma Ürünleri Veri Tabanı) üzerinden incelenebilir.