Anasayfa  |  Hastalıklar  |  Fungi

Yaprak delen (Wilsonomyces carpophilus), meyve ağaçlarında yaygın olarak görülen ve yaprak, meyve ve sürgünlerde lezyonlar oluşturan fungal bir hastalıktır. Bu hastalık, ağaçların genel sağlığını ve verimini olumsuz etkileyerek ciddi ekonomik kayıplara yol açabilir.

Görüldüğü bitkiler:
Şeftali, kayısı, erik, badem ve diğer meyve ağaçları.

Hastalık etkeni:
Wilsonomyces carpophilus

Zarar şekli:
Yaprak delen hastalığı, özellikle yapraklarda, sürgünlerde ve meyvelerde kendine özgü delikli yapıya sahip lekeler oluşturur.

Yapraklarda: Hastalığın ilk belirtileri, yaprağın üst yüzeyinde küçük, kırmızımsı kahverengi lekeler olarak başlar. Bu lekeler zamanla büyür ve merkezleri nekrotik hale gelir. Enfekte yapraklarda bu ölü dokular düşerek delikler oluşturur. Şiddetli enfeksiyon durumlarında yapraklar sararır, kurur ve erken dökülmeye başlar, bu da bitkinin fotosentez kapasitesini ciddi şekilde azaltır.

Sürgünlerde: Genç sürgünlerde kahverengi kabarcıklar ve lekeler görülür. Bu lekeler, sürgünlerde zayıflamaya, kabuk çatlamalarına ve hatta kurumalara yol açabilir. Bu da bitkinin genel sağlığını bozarak yeni sürgünlerin gelişimini engeller.

Meyvelerde: Meyve yüzeyinde küçük morumsu kahverengi lekeler şeklinde başlayan belirtiler zamanla genişler. Meyve yüzeyinde kabuk çatlamaları, şekil bozuklukları ve lekeler meydana gelir. Bu, meyvenin pazar değerini ve kalitesini önemli ölçüde düşürür.

Genel zarar: Yaprak delen hastalığı, bitkinin yapraklarının erken dökülmesine, sürgünlerin kurumasına ve meyvelerde deformasyona neden olarak hem verimi hem de kaliteyi düşürür. Şiddetli enfeksiyonlar uzun vadede ağaçların zayıflamasına ve ciddi ekonomik kayıplara neden olabilir.

Bulaşma yolu: Yaprak delen (çil) hastalığı, Stigmina carpophila mantarının enfekte olmuş bitki artıkları ve sporları yoluyla yayılmasıyla oluşur. Mantar, kışı enfekte bitki artıkları üzerinde geçirir ve ilkbaharda uygun nem ve sıcaklık koşullarında sporlarını serbest bırakarak sağlıklı bitkilere taşınır. Sporlar, yağmur sıçramaları ve rüzgar ile yapraklara bulaşarak enfeksiyona neden olur. Yüksek nem, sporların çimlenmesini ve hastalığın hızla yayılmasını teşvik eder. Enfekte bitki artıkları, hastalığın sonraki sezonlarda devam etmesine yol açar.

Mücadele:
Kültürel mücadelede, hastalıklı yaprak, sürgün ve meyvelerin toplanarak imha edilmesi büyük önem taşır. Ağaçların iyi havalanması için düzenli budama yapılmalıdır. Kimyasal mücadelede ise uygun fungisitlerin hastalığın yayılmasını engellemek için zamanında uygulanması gereklidir.

Türkiye'de bu hastalığa karşı ruhsatlı olan fungisitler hakkında güncel bilgi BKÜ (Bitki Koruma Ürünleri Veri Tabanı) üzerinden incelenebilir.