Anasayfa  |  Hastalıklar  |  Fungi

Turunçgillerde uç kurutan hastalığı, Phoma tracheiphila adlı fungusun neden olduğu ciddi bir hastalıktır. Bu hastalık, turunçgil ağaçlarında özellikle dalların uç kısımlarında kuruma ve nekrozlara yol açarak bitkinin gelişimini engeller ve verim kaybına neden olur. Hastalık, "Mal Secco" olarak da bilinir ve özellikle limon gibi hassas turunçgil türlerinde önemli zararlar yapar.

Görüldüğü bitkiler:
Limon, portakal, mandalina, greyfurt ve diğer turunçgil türleri (Citrus spp.)

Hastalık etkeni:
Phoma tracheiphila

Zarar şekli:
Turunçgillerde uç kurutan hastalığı, bitkinin dallarında, sürgünlerinde ve yapraklarında zarar oluşturarak, bitkinin büyümesini ve verimliliğini önemli ölçüde etkiler.

Sürgünlerde ve dallarda: İlk belirtiler, genç sürgünlerde uç kısımlarında sararma ve solgunluk şeklinde başlar. Bu belirtiler, dal uçlarında başlayan kuruma ile devam eder. Kuruma belirtileri yukarıdan aşağıya doğru ilerleyerek, önce genç sürgünleri, sonra daha yaşlı dalları etkiler. Dalların iç dokusunda, iletim demetlerinde kahverengi-siyah renkte nekrotik alanlar görülür. Bu durum, su ve besin iletimini bozarak dalların tamamen kurumasına neden olur. Şiddetli enfeksiyon durumunda, dalın büyük kısmı kuruyarak ölebilir.

Yapraklarda: Enfekte sürgünlerdeki yapraklar solgunlaşır, sararır ve dökülür. Bu yaprak kaybı, bitkinin fotosentez kapasitesini düşürerek gelişimini zayıflatır.

Meyvelerde: Hastalığın meyvelere doğrudan bir etkisi olmamakla birlikte, enfekte dallarda büyüyen meyveler küçük kalır ve sağlıklı gelişim gösteremez. Bu da dolaylı olarak verim ve kalite kaybına yol açar.

Genel zarar: Phoma tracheiphila tarafından neden olunan uç kurutan hastalığı, bitkinin dallarını zayıflatarak ve kurutarak verimi düşürür. Hastalık, özellikle genç ağaçlarda ölümcül olabilir ve uzun vadede ciddi ekonomik kayıplara yol açabilir.

Bulaşma yolu: Turunçgillerde uç kurutan hastalığı, Phoma tracheiphila mantarının enfekte olmuş dallar, toprak ve bulaşık tarım aletleri yoluyla yayılmasıyla oluşur. Mantar, kışı enfekte bitki dokularında geçirir ve ilkbaharda uygun nem ve sıcaklık koşullarında aktif hale gelerek sağlıklı bitkilere taşınır. Mantar, bitki damar sistemine girerek su iletimini engeller ve bitkinin uç kısımlarının kurumasına yol açar. Yağmur sıçramaları, rüzgar ve sulama suyu, hastalığın yayılmasını hızlandırır. Enfekte dallar ve bitki artıkları, hastalığın sonraki sezonlarda devam etmesine neden olur.

Mücadele:
Kültürel önlemler arasında hastalıklı sürgün ve dalların budanarak uzaklaştırılması, sağlıklı fidanlar kullanılması ve bağda iyi hava sirkülasyonunun sağlanması yer alır. Ayrıca aşırı sulamadan kaçınılmalı ve drenaj koşulları iyileştirilmelidir. Kimyasal mücadelede, uygun fungisitler ile hastalığın ilk belirtileri görüldüğünde koruyucu uygulamalar yapılmalıdır.

Türkiye'de bu hastalığa karşı ruhsatlı olan fungisitler hakkında güncel bilgi BKÜ (Bitki Koruma Ürünleri Veri Tabanı) üzerinden incelenebilir.