Anasayfa  |  Hastalıklar  |  Fungi

Soğan pası (Puccinia porri), soğan ve diğer Allium türlerinde görülen önemli bir fungal hastalıktır. Hastalık, özellikle yapraklarda pas rengine benzer püstüller oluşturarak bitkinin sağlığını olumsuz etkiler ve ciddi verim kaybına yol açabilir.

Görüldüğü bitkiler:
Soğan, sarımsak, pırasa ve diğer Allium türleri

Hastalık etkeni:
Puccinia porri

Zarar şekli:
Soğan pası, bitkinin yapraklarında belirgin pas rengi püstüllerle kendini gösterir.

Yapraklarda: İlk belirtiler yaprakların üst yüzeyinde küçük sarı lekeler olarak ortaya çıkar. Bu lekeler zamanla genişler ve pas renginde püstüllere dönüşür. Püstüller, sporların taşıyıcısı olup, bu sporlar rüzgarla etrafa yayılır ve hastalığın diğer bitkilere bulaşmasına neden olur. Şiddetli enfeksiyon durumunda yapraklar tamamen kurur ve dökülür. Bu, bitkinin fotosentez yapma kapasitesini ciddi ölçüde azaltır ve genel sağlığını zayıflatır.

Saplarda: Enfeksiyonun şiddetine bağlı olarak, saplarda da pas renginde lekeler oluşabilir. Bu, bitkinin gelişimini durdurabilir ve soğan başının küçülmesine neden olabilir.

Genel zarar: Soğan pası, bitkilerin yapraklarını hızla kurutarak soğanın büyümesini ve gelişimini engeller. Özellikle şiddetli enfeksiyonlarda bitkinin verimi ciddi şekilde düşer. Bitkilerin kuruması, soğan başlarının küçülmesine ve ticari değerinin kaybolmasına yol açar. Hastalık nemli ve ılıman koşullarda hızla yayılır.

Bulaşma yolu: Soğan pası, Puccinia porri mantarının enfekte olmuş bitki artıkları ve sporlar yoluyla yayılmasıyla oluşur. Mantar, kışı bitki artıkları üzerinde geçirir ve ilkbaharda uygun nem ve sıcaklık koşullarında sporlarını serbest bırakır. Sporlar, rüzgar ve su sıçramaları ile sağlıklı soğan bitkilerine taşınarak enfeksiyona yol açar. Ilıman sıcaklık ve yüksek nem, sporların çimlenmesini ve hastalığın hızla yayılmasını teşvik eder. Enfekte bitki artıkları, hastalığın sonraki sezonlarda devam etmesine neden olur.

Mücadele:
Kültürel mücadelede, tarlada iyi hava sirkülasyonu sağlanması ve hastalıklı yaprakların tarladan uzaklaştırılması önemlidir. Ekim nöbeti ve dayanıklı çeşitlerin kullanılması hastalığın yayılmasını önleyebilir. Kimyasal mücadelede ise uygun fungisitlerin kullanılması ve koruyucu uygulamaların hastalığın görülmesinden önce yapılması gereklidir.

Türkiye'de bu hastalığa karşı ruhsatlı olan fungisitler hakkında güncel bilgi BKÜ (Bitki Koruma Ürünleri Veri Tabanı üzerinden incelenebilir.