Anasayfa  |  Hastalıklar  |  Fungi

Soğan mildiyösü (Peronospora destructor), soğan ve diğer Allium bitkilerinde görülen ve önemli verim kayıplarına yol açabilen bir fungal hastalıktır. Hastalık özellikle nemli ve serin hava koşullarında hızla yayılır ve bitkilerin yaprak, sap ve soğan başlarında ciddi zararlara neden olur.

Görüldüğü bitkiler:
Soğan, sarımsak, pırasa gibi Allium türleri

Hastalık etkeni:
Peronospora destructor

Zarar şekli:
Soğan mildiyösü, bitkinin yapraklarında, saplarında ve soğan başlarında kendine has belirtiler oluşturur.

Yapraklarda: İlk belirtiler yaprakların üzerinde sarımsı veya soluk yeşil lekeler olarak başlar. Zamanla bu lekeler büyür ve yaprağın üzerinde gri, morumsu bir küf tabakası oluşur. Enfekte yapraklar hızla sararır, kurur ve ölür. Yaprakların bu şekilde kuruması, bitkinin fotosentez kapasitesini büyük ölçüde azaltarak gelişimini engeller. Şiddetli enfeksiyon durumlarında bitkiler tamamen kuruyabilir.

Saplarda: Saplarda da koyu renkli lekeler ve çürümeler meydana gelir. Bu durum, bitkinin su ve besin iletimini bozar ve genel olarak bitkiyi zayıflatır. Enfekte saplar kolayca kırılabilir ve bitki gelişimi durur.

Soğan başlarında: Hastalığın ileri aşamalarında soğan başlarında da çürüme görülebilir. Soğan başları yumuşar, çürür ve depolama sırasında hızla bozulur. Bu da ürünün pazar değerini tamamen kaybetmesine neden olur.

Genel zarar: Soğan mildiyösü, yaprakların ve sapların erken ölmesine neden olarak bitkilerin fotosentez kapasitesini düşürür. Bu durum, soğan başlarının yeterince gelişememesine ve verim kaybına yol açar. Hastalık kontrol edilmezse, özellikle nemli ve serin koşullarda hızla yayılabilir ve ciddi ürün kayıplarına neden olabilir.

Bulaşma yolu: Soğan mildiyösü, Peronospora destructor mantarının enfekte olmuş bitki artıkları, toprak ve sporlar yoluyla yayılmasıyla oluşur. Mantar, kışı enfekte bitki artıkları üzerinde geçirir ve ilkbaharda uygun nem ve sıcaklık koşullarında sporlarını serbest bırakır. Sporlar, rüzgar ve su sıçramaları ile sağlıklı bitkilere taşınarak enfeksiyona yol açar. Yüksek nem ve serin hava koşulları, sporların çimlenmesini ve hastalığın hızla yayılmasını teşvik eder. Enfekte bitki artıkları, hastalığın sonraki sezonlarda devam etmesine neden olur.

Mücadele:
Kültürel mücadelede iyi hava sirkülasyonu sağlamak için bitkilerin düzenli aralıklarla dikilmesi ve hastalıklı bitki artıklarının tarladan uzaklaştırılması önemlidir. Aşırı sulamadan kaçınılmalı ve nem kontrol edilmelidir. Dayanıklı çeşitlerin kullanılması hastalığın yayılmasını önlemede etkili olabilir. Kimyasal mücadelede ise uygun fungisitlerin kullanılması gereklidir. Koruyucu uygulamaların zamanında yapılması, hastalığın yayılmasını engellemek açısından kritik öneme sahiptir.

Türkiye'de bu hastalığa karşı ruhsatlı olan fungisitler hakkında güncel bilgi BKÜ (Bitki Koruma Ürünleri Veri Tabanı) üzerinden incelenebilir.