Anasayfa  |  Hastalıklar  |  Fungi

Sebzelerde beyaz çürüklük (Sclerotinia sclerotiorum), geniş bir yelpazede sebze türünde görülen ve bitkilerin kök, gövde, yaprak ve meyvelerinde ciddi çürüklüklere yol açarak verim kaybına neden olan bir fungal hastalıktır. Bu hastalık, özellikle nemli koşullarda hızla yayılır ve birçok farklı sebze türünü etkileyebilir.

Görüldüğü bitkiler:
Marul, fasulye, domates, biber, patlıcan, havuç, lahana, karnabahar, brokoli ve diğer sebzeler

Hastalık etkeni:
Sclerotinia sclerotiorum

Zarar şekli:
Beyaz çürüklük hastalığı bitkilerin kök, gövde ve meyve gibi organlarında çürümelere yol açar. Hastalık belirtileri genellikle beyaz pamuksu bir küf ve siyah sert yapılar (sklerotlar) ile karakterizedir.

Gövdede: Enfekte bitkilerin gövdelerinde yumuşak, suyla ıslanmış gibi görünen lezyonlar oluşur. Bu lezyonlar hızla genişler ve bitki dokusu yumuşar, çürür. Gövde yüzeyinde beyaz pamuksu bir küf tabakası görülür ve bu küf içinde siyah sklerotlar oluşur. Gövde enfeksiyonu, bitkinin besin ve su iletimini engelleyerek bitkinin solmasına ve kurumasına yol açar.

Yapraklarda: Hastalıklı yapraklarda kahverengi suyla ıslanmış lekeler meydana gelir ve bu lekeler zamanla büyüyerek tüm yaprağı kaplar. Yapraklar hızla kurur ve ölür.

Meyvelerde: Beyaz çürüklük meyvelerde de zarar yapar. Enfekte meyveler yumuşak, çökük ve çürümüş bir görünüm kazanır. Beyaz pamuksu küf tabakası meyvenin yüzeyini kaplayabilir ve içinde sklerotlar gelişir.

Genel zarar: Sclerotinia sclerotiorum, bitkilerin toprak üstü kısımlarında beyaz küf ve çürüklüklere neden olarak ciddi verim kayıplarına yol açar. Hastalık, nemli ve serin hava koşullarında hızla yayılır ve bitkilerin genel sağlığını olumsuz etkiler. Depolama sırasında da meyveler çürüklük belirtileri gösterebilir.

Bulaşma yolu: Sebzelerde beyaz çürüklük, Sclerotinia sclerotiorum mantarının enfekte olmuş bitki artıkları, toprak ve sporlar yoluyla yayılmasıyla oluşur. Mantar, kışı toprakta veya bitki artıkları üzerinde sert yapılı sklerotlar şeklinde geçirir. İlkbaharda uygun nem ve sıcaklık koşullarında bu sklerotlar çimlenir ve sporlarını serbest bırakır. Sporlar, hava akımları ve su sıçramaları ile sağlıklı bitkilere taşınarak enfeksiyona yol açar. Özellikle yüksek nem ve serin hava koşulları, sporların çimlenmesini ve hastalığın hızla yayılmasını teşvik eder. Enfekte bitki artıkları ve toprak, hastalığın sonraki sezonlarda devam etmesine neden olur.

Mücadele:
Kültürel mücadelede iyi drenaj sağlanması, bitkilerin hava almasının sağlanması ve tarlada hastalıklı bitki artıkları ve kalıntılarının imha edilmesi önemlidir. Ekim nöbeti uygulanması da hastalığın kontrolüne yardımcı olabilir. Kimyasal mücadelede ise, uygun fungisitlerin kullanılması ve özellikle hastalığın yayılmasına elverişli koşullarda koruyucu uygulamaların yapılması gereklidir.

Türkiye'de bu hastalığa karşı ruhsatlı olan fungisitler hakkında güncel bilgi BKÜ (Bitki Koruma Ürünleri Veri Tabanı) üzerinden incelenebilir.