Anasayfa  |  Hastalıklar  |  Fungi

Turunçgil meyvelerinde kahverengi çürüklük ve gövde zamklanması, Phytophthora spp. türleri tarafından neden olunan önemli bir fungal hastalıktır. Bu hastalık, turunçgil ağaçlarında meyve, gövde ve köklerde çürüklüğe ve zamklanma belirtilerine yol açarak ciddi ürün kayıplarına neden olur.

Görüldüğü bitkiler:
Portakal, mandalina, limon, greyfurt gibi turunçgil türleri (Citrus spp.)

Hastalık etkeni:
Phytophthora spp. (özellikle Phytophthora citrophthora ve Phytophthora parasitica)

Zarar şekli:
Turunçgil meyvelerinde kahverengi çürüklük ve gövde zamklanması, bitkinin çeşitli organlarında farklı belirtiler gösterir.

Meyvelerde: Enfeksiyon genellikle meyve sapına yakın kısımdan başlar. Meyve üzerinde kahverengi çökük lekeler oluşur ve bu lekeler zamanla büyüyerek çürümeye neden olur. Enfekte meyveler, dokunulduğunda yumuşak ve sulu bir yapı kazanır. Hastalık ilerledikçe çürüyen meyveler ağaçtan düşer ya da pazar değeri kaybolur. Bu hastalık özellikle yağışlı dönemlerde hızla yayılabilir.

Gövde ve dallarda: Hastalığın gövdede ortaya çıkması durumunda, ağaç gövdesinde ve ana dallarda zamklanma meydana gelir. Gövdede zamk sızması ile birlikte kabuk dokusunda çürümeler ve çatlamalar oluşur. Zamanla bu çürüme, odunsu dokulara kadar ilerleyerek bitkinin su ve besin iletimini engeller. Ağacın genel sağlığı bozulur ve bitki zayıflar. Şiddetli enfeksiyonlarda ağaçların kurumasına neden olabilir.

Köklerde: Hastalığın kök bölgesini enfekte etmesi durumunda kök çürüklüğü meydana gelir. Bu durumda bitkinin su ve besin alımı engellenir, bu da bitkinin genel gelişimini olumsuz etkiler.

Genel zarar: Phytophthora kaynaklı kahverengi çürüklük ve zamklanma, turunçgil ağaçlarında meyve kaybı, gövde zayıflaması ve uzun vadede ağaç ölümlerine neden olabilir. Hastalık kontrol edilmezse, ürün kalitesini düşürerek ekonomik kayıplara yol açar.

Bulaşma yolu: Kahverengi çürüklük ve gövde zamklanması, Phytophthora citrophthora mantarının enfekte olmuş toprak, su ve bitki artıkları yoluyla yayılmasıyla oluşur. Mantar, kışı toprak ve bitki artıkları üzerinde geçirir ve uygun nem ve sıcaklık koşullarında aktif hale gelir. Sporlar, yağmur sıçramaları, sulama suyu ve bulaşık tarım aletleri ile sağlıklı bitkilere taşınarak enfeksiyona yol açar. Yüksek nem ve ılıman sıcaklıklar, hastalığın yayılmasını ve enfeksiyon hızını artırır. Enfekte bitki artıkları ve toprak, hastalığın sonraki sezonlarda devam etmesine neden olur.

Mücadele:
Kültürel mücadelede iyi bir toprak drenajı sağlamak, aşırı sulamadan kaçınmak ve hastalıklı bitki kalıntılarını tarladan uzaklaştırmak önemlidir. Gövde zamklanmasının başladığı yerler temizlenmeli ve hastalıklı doku çıkarılmalıdır. Kimyasal mücadelede ise uygun fungisitlerin kullanılması gereklidir. Fungisit uygulamaları, özellikle yağışlı dönemler öncesinde yapılmalıdır.

Türkiye'de bu hastalığa karşı ruhsatlı olan fungisitler hakkında güncel bilgi BKÜ (Bitki Koruma Ürünleri Veri Tabanı) üzerinden incelenebilir.