Anasayfa  |  Hastalıklar  |  Fungi

Külleme, bitkilerin yaprak, gövde ve meyvelerinde beyaz unumsu bir tabaka oluşturarak fotosentez kapasitesini düşüren yaygın bir fungal hastalıktır. Külleme hastalığına farklı etkenler neden olabilir ve iki yaygın türü Erysiphe heraclei ve Leveillula taurica'dır. Bu mantar türleri farklı bitkilerde külleme hastalığına neden olur ve ürün kaybına yol açabilir.

Görüldüğü bitkiler:
Sebzeler, meyveler ve süs bitkileri. Erysiphe heraclei özellikle şemsiye bitkilerde (havuç, maydanoz gibi), Leveillula taurica ise biber, domates, patlıcan gibi bitkilerde yaygındır.

Hastalık etkenleri:
Erysiphe heraclei
Leveillula taurica

Zarar şekli:

Yapraklarda: Külleme, yaprakların üst ve alt yüzeylerinde beyaz, unumsu bir tabaka şeklinde ortaya çıkar. İlk aşamada küçük lekeler şeklinde başlar, ancak zamanla bu lekeler birleşir ve yaprağın büyük bir kısmını kaplayabilir. Bu beyaz küf tabakası yaprakların sararmasına, kıvrılmasına ve erken dökülmesine neden olur.

Sürgünlerde: Genç sürgünlerde külleme belirtileri görülürse, sürgünlerin büyümesi engellenir. Sürgünlerde de beyaz unumsu bir tabaka oluşur ve zamanla bitki genel sağlığını kaybeder.

Meyvelerde: Meyve üzerindeki enfeksiyon genellikle beyaz lekeler ve kabuk bozuklukları şeklinde ortaya çıkar. Meyveler deforme olabilir, küçük kalabilir ve pazar değerini kaybeder.

Genel zarar: Külleme hastalığı, bitkinin fotosentez kapasitesini azaltarak büyümesini ve verimini olumsuz etkiler. Yaprak dökümü ve meyve deformasyonu bitkiyi zayıflatır ve ürün kaybına neden olur. Hastalık, özellikle kuru ve sıcak hava koşullarında hızla yayılır.

Bulaşma yolu: Külleme hastalığı, Erysiphe heraclei ve Leveillula taurica mantarlarının enfekte olmuş bitki artıkları ve sporlar yoluyla yayılmasıyla oluşur. Mantarlar, kışı bitki artıkları üzerinde geçirir ve uygun sıcaklık ve nem koşullarında sporlarını serbest bırakır. Sporlar, rüzgar ve hava akımları ile sağlıklı bitkilere taşınarak enfeksiyona neden olur. Ilıman sıcaklık ve düşük nem koşulları, özellikle Leveillula taurica'nın yayılmasını teşvik eder. Enfekte bitki artıkları, hastalığın sonraki sezonlarda devam etmesine neden olur.

Mücadele:
Kültürel önlemler arasında bitkilerin iyi havalanmasının sağlanması, aşırı sulamadan kaçınılması ve bitki kalıntılarının tarladan uzaklaştırılması önemlidir. Dayanıklı çeşitlerin tercih edilmesi de hastalığın kontrolünde yardımcı olabilir. Kimyasal mücadelede ise, uygun fungisitlerin kullanılması ve hastalığın ilk belirtileri görüldüğünde koruyucu uygulamaların yapılması gereklidir.

Türkiye'de bu hastalığa karşı ruhsatlı olan fungisitler hakkında güncel bilgi BKÜ (Bitki Koruma Ürünleri Veri Tabanı) üzerinden incelenebilir.