Anasayfa  |  Hastalıklar  |  Fungi

Bağda ölükol hastalığı (Eutypa lata ve Phomopsis viticola), asma bitkilerinde ciddi zararlara yol açan ve verim kaybına neden olan fungal hastalıklardan biridir. Bu hastalık, özellikle gövde, sürgün ve yapraklarda tahribat yaparak bitkinin gelişimini olumsuz etkiler ve uzun vadede ekonomik kayıplara yol açar.

Görüldüğü bitkiler:
Asma (Vitis vinifera)

Hastalık etkenleri:
Eutypa lata ve Phomopsis viticola

Zarar şekli:
Bağda ölükol, bitkinin odunsu dokularında ve genç sürgünlerde gelişir ve ciddi zararlara neden olur.

Sürgünlerde: İlkbahar aylarında genç sürgünlerin gelişiminde yavaşlama, bodur kalma ve yapraklarda şekil bozuklukları şeklinde belirtiler gözlemlenir. Sürgünlerde küçük, siyah veya kahverengi lekeler oluşur. Bu lekeler zamanla genişleyerek sürgünlerin zayıflamasına ve kırılgan hale gelmesine neden olur. Şiddetli enfeksiyon durumunda sürgünlerde kabuk çatlamaları ve kuruma görülebilir.

Yapraklarda: Yapraklarda küçük, sarımsı kahverengi lekeler oluşur. Hastalığın ilerlemesiyle yapraklarda kıvrılma, kahverengileşme ve erken dökülmeler görülebilir. Bu durum bitkinin fotosentez kapasitesini düşürerek büyümesini olumsuz etkiler.

Gövde ve dallarda: En belirgin zarar, gövdede ve dallarda oluşan nekrotik dokulardır. Hastalık asma gövdesine yerleştiğinde odun dokusunda kahverengi-siyah renkli çürükler oluşur. Bu çürüklere bağlı olarak odun dokusunda "ölükol" olarak bilinen ölü odun dokuları meydana gelir. Bu nekrotik alanlar, bitkinin su ve besin iletimini engelleyerek bitkiyi zayıflatır ve uzun vadede bitkinin kurumasına neden olabilir.

Salkımlarda ve meyvelerde: Meyveler ve çiçek salkımları da enfekte olabilir. Çiçek salkımları üzerinde kahverengi lekeler ve çürüme oluşabilir. Bu durum, meyve tutumunu engeller, salkımların gelişimini durdurur ve dökülmelere neden olur. Meyve verimi ve kalitesi düşer.

Genel zarar: Ölükol hastalığı, bitkinin odunsu dokularını etkileyerek uzun vadede bitkinin zayıflamasına ve kurumasına neden olur. Hastalık ilerledikçe bitki, verimini kaybeder ve bağ genelinde ciddi ekonomik kayıplar yaşanabilir.

Bulaşma yolu: Bağda ölükol, Phomopsis viticola mantarının enfekte olmuş sürgünler ve bitki artıkları yoluyla yayılır. Mantar, kışı enfekte sürgünler üzerinde geçirir ve ilkbaharda sporlarını serbest bırakır. Sporlar, yağmur sıçramaları ve rüzgarla sağlıklı bitkilere taşınır. Yüksek nem ve ılıman sıcaklıklar, sporların çimlenmesini ve enfeksiyonun yayılmasını hızlandırır. Enfekte bitki artıkları, sonraki sezonlarda hastalığın devamına neden olur.

Mücadele:
Kültürel mücadelede, hastalıklı bitki artıkları ve ölü dallar budanarak temizlenmelidir. Bağın iyi havalanması sağlanmalı ve hastalık yayılımını önlemek için düzenli budama yapılmalıdır. Kimyasal mücadelede ise, özellikle ilkbaharda sürgünler yeni büyümeye başladığında uygun fungisitler kullanılmalıdır.

Türkiye'de bu hastalığa karşı ruhsatlı olan fungisitler hakkında güncel bilgi BKÜ (Bitki Koruma Ürünleri Veri Tabanı) üzerinden incelenebilir.