Anasayfa  |  Hastalıklar  |  Fungi

Ayva monilyası, Sclerotinia linhartiana adlı fungus tarafından oluşturulan bir hastalıktır. Bu hastalık, ayva meyvelerinde ciddi çürümelere neden olarak hem kalite hem de verim kaybına yol açar.

Görüldüğü bitkiler:
Ayva (Cydonia oblonga)

Hastalık etkeni:
Sclerotinia linhartiana

Zarar şekli:
Ayva monilyası, özellikle meyvelerde kendini gösterir ve hastalık genellikle meyvelerde çürüklük şeklinde gelişir.

Meyvelerde: İlk belirtiler, olgunlaşmakta olan meyvenin yüzeyinde küçük kahverengi lekeler şeklinde başlar. Bu lekeler hızla büyüyerek çökük ve yumuşak bir hal alır. Hastalığın ilerlemesiyle birlikte meyve çürür ve yüzeyde gri veya kahverengi spor yapıları görülür. Çürükler zamanla büyüyerek meyveyi tamamen kaplar ve meyve mumyalaşır. Bu mumyalaşmış meyveler dalda asılı kalabilir veya yere düşer.

Yapraklarda ve sürgünlerde: Genellikle doğrudan bu organlarda belirti vermez, ancak hastalıklı meyveler ve sürgünlerdeki enfeksiyon bitkinin genel gelişimini olumsuz etkileyebilir.

Genel zarar: Sclerotinia linhartiana kaynaklı ayva monilyası, meyvelerde önemli kalite kayıplarına ve ekonomik zararlara neden olur. Çürüyen meyveler pazarlanamaz hale gelir ve uzun vadede hastalık ağaç sağlığını da olumsuz etkileyebilir.

Bulaşma yolu: Ayva monilyası (mumya hastalığı), Sclerotinia linhartiana mantarının enfekte olmuş meyve, çiçek ve bitki artıkları yoluyla yayılmasıyla oluşur. Mantar, enfekte olmuş meyvelerde (mumya şeklinde kalan meyveler) kışı geçirir ve ilkbaharda sporlarını serbest bırakarak sağlıklı bitkilere bulaşır. Bu sporlar, yağmur, rüzgar ve sulama sıçramalarıyla çiçeklere ve genç meyvelere taşınır. Enfeksiyon, çiçeklenme döneminde başlar ve özellikle yüksek nemli ve ılıman sıcaklık koşullarında hızla yayılır.

Mantar, enfekte olmuş çiçeklerden genç meyvelere geçerek çürüklük ve monilya belirtilerini oluşturur. Enfekte olmuş meyveler, bitki üzerinde veya yerde kalarak mumyalaşır ve hastalığın sonraki sezonlarda tekrar ortaya çıkmasına neden olur. Bu mumyalaşmış meyveler, mantarın sporlarını barındırarak hastalığın sürekli yayılmasını sağlar.

Mücadele:
Kültürel mücadelede, hastalıklı meyvelerin toplanıp imha edilmesi ve ağaçların iyi havalandırılmasını sağlayacak şekilde budanması önemlidir. Kimyasal mücadelede ise uygun fungisitlerle koruyucu uygulamalar yapılmalı ve özellikle çiçeklenme döneminden itibaren meyve gelişimi boyunca düzenli uygulamalar gerçekleştirilmelidir.

Türkiye'de bu hastalığa karşı ruhsatlı olan fungisitler hakkında güncel bilgi BKÜ (Bitki Koruma Ürünleri Veri Tabanı) üzerinden incelenebilir.