Anasayfa  |  Hastalıklar  |  Fungi

Ayçiçeği mildiyösü (Plasmopara halstedii), ayçiçeği bitkilerinde görülen ve bitkilerin gelişimini olumsuz etkileyen önemli bir fungal hastalıktır. Bu hastalık, özellikle genç bitkilerde kök ve yaprak enfeksiyonlarına neden olur ve bitkinin gelişimini durdurarak verim kaybına yol açar. Mildiyö hastalığı, özellikle nemli ve serin hava koşullarında hızla yayılır.

Görüldüğü bitkiler:
Ayçiçeği (Helianthus annuus)

Hastalık etkeni:
Plasmopara halstedii

Zarar şekli:

Yapraklarda: İlk belirtiler, yaprakların üst yüzeyinde sarımsı-yeşil lekeler şeklinde görülür. Bu lekeler zamanla büyür ve yaprakların alt yüzeyinde beyazımsı, tüylü bir küf tabakası oluşur. Hastalık ilerledikçe yapraklar sararır, kurur ve erken dökülmeye başlar. Yapraklardaki enfeksiyon, bitkinin fotosentez kapasitesini azaltır ve bitki zayıflar.

Köklerde: Hastalık kök sistemine de zarar verebilir. Enfekte bitkilerde kökler zayıflar ve çürümeye başlar. Kök enfeksiyonu, bitkinin su ve besin alımını engeller ve gelişimi durdurur.

Genç bitkilerde: Mildiyö, genç bitkilerde ciddi gelişim geriliğine neden olur. Enfekte fideler bodur kalır, büyüyemez ve erken dönemde solma belirtileri gösterir.

Genel zarar: Ayçiçeği mildiyösü, bitkilerin yaprak ve köklerine zarar vererek bitkilerin gelişimini durdurur ve verim kaybına neden olur. Yaprakların erken dökülmesi ve kök çürüklüğü, bitkinin sağlığını bozar ve hastalık kontrol edilmezse tarlada ciddi kayıplara yol açabilir.

Bulaşma yolu: Ayçiçeği mildiyösü, Plasmopara halstedii mantarının enfekte olmuş tohumlar, bitki artıkları ve kontamine toprak yoluyla yayılmasıyla oluşur. Mantar, toprakta veya enfekte tohumlarda uzun süre canlı kalır ve ekim sırasında genç bitkilere bulaşır. Çimlenme döneminde mantar sporları bitki köklerine girer ve sistemik olarak bitki dokuları içerisinde yayılır. Enfekte bitkilerde gelişme geriliği ve yapraklarda solgun, sarımsı lekeler şeklinde belirtiler görülür.

Yağmurlu ve nemli hava koşulları, mantarın üreme yapılarının oluşumunu ve sporların yayılmasını hızlandırır. Sulama suyu, yağmur sıçramaları ve rüzgar, sporların sağlıklı bitkilere taşınmasına neden olur. Hastalık, tarlada bir kez ortaya çıktığında, mantarın toprakta uzun süre kalıcı olması nedeniyle ekim döngülerinde yeniden yayılma riski taşır. Enfekte bitki artıkları, sonraki sezonlarda hastalığın devamlılığı için kaynak oluşturur.

Mücadele:
Kültürel önlemler arasında dayanıklı çeşitlerin ekilmesi, tarlada iyi drenaj sağlanması ve ekim nöbeti uygulanması yer alır. Ayrıca, hastalıklı bitki kalıntılarının tarladan uzaklaştırılması hastalığın yayılmasını engellemeye yardımcı olabilir. Kimyasal mücadelede ise, uygun fungisitlerin hastalığın ilk belirtilerinde veya öncesinde koruyucu olarak uygulanması gerekir.

Türkiye'de bu hastalığa karşı ruhsatlı olan fungisitler hakkında güncel bilgi BKÜ (Bitki Koruma Ürünleri Veri Tabanı) üzerinden incelenebilir.