Anasayfa  |  Hastalıklar  |  Fungi

Arpa çizgi yaprak lekesi (Pyrenophora graminea), arpa bitkisinde yapraklarda uzun çizgisel lezyonlar oluşturarak önemli ürün kayıplarına neden olan bir fungal hastalıktır. Hastalık, bitkinin yaprak dokularında gelişerek fotosentez kapasitesini düşürür ve bitkinin zayıflamasına yol açar.

Görüldüğü bitkiler:
Arpa (Hordeum vulgare)

Hastalık etkeni:
Pyrenophora graminea (anamorf safhası Drechslera graminea)

Zarar şekli:
Arpa çizgi yaprak lekesi, bitkinin yaprakları üzerinde uzun ve dar kahverengi çizgiler oluşturarak kendini gösterir.

Yapraklarda: Hastalığın ilk belirtileri, yapraklarda uzun ve ince sarımsı yeşil çizgiler şeklinde başlar. Zamanla bu çizgiler kahverengiye dönüşür ve yaprağın büyük bir kısmını kaplayabilir. Lezyonlar genellikle yaprağın damarları boyunca ilerler ve yaprak yüzeyini zayıflatır. Şiddetli enfeksiyon durumunda yapraklar tamamen kuruyabilir ve dökülebilir.

Başaklarda: Enfeksiyon, bitkinin büyüme ve gelişim döneminde ciddi şekilde zarar verebilir. Hastalıklı bitkiler zayıf büyür ve başaklar daha küçük kalır. Hastalığın yaygın olduğu durumlarda başaklar gelişemez veya boş kalabilir, bu da doğrudan verim kaybına neden olur.

Genel zarar: Arpa çizgi yaprak lekesi, yaprakların kurumasına ve bitkinin zayıflamasına yol açarak verim kaybına neden olur. Fotosentez kapasitesini düşüren hastalık, bitkinin genel gelişimini ve başak doluluğunu olumsuz etkiler. Bu durum, ürün miktarını ve kalitesini ciddi şekilde azaltabilir.

Bulaşma yolu: Arpa çizgi yaprak lekesi, Pyrenophora graminea mantarının enfekte olmuş tohumlar yoluyla yayılmasıyla oluşur. Mantar, arpa tohumlarının dış kabuğunda bulunur ve ekim sırasında çimlenen bitki dokularına girerek sistemik bir enfeksiyon başlatır. Bitki büyüdükçe mantar, yapraklarda uzunlamasına kahverengi veya siyah çizgiler şeklinde belirti gösterir. Enfekte bitkiler, mantar sporlarını üretir ve bu sporlar hasat sırasında yeni tohumlara bulaşır. Bulaşık tohumların ekimi, hastalığın tarlada devam etmesine neden olur. Mantar, tohumlarda ve bitki artıkları üzerinde uzun süre canlı kalabilir, bu da hastalığın sonraki ekim dönemlerine taşınmasına yol açar. Yüksek nem ve uygun sıcaklık koşulları, enfeksiyonun yayılmasını ve şiddetini artırır.

Mücadele:
Kültürel önlemler arasında, sertifikalı ve hastalıksız tohum kullanımı, ekim nöbeti uygulanması ve dayanıklı çeşitlerin tercih edilmesi önemlidir. Ayrıca tarlada hastalıklı bitki kalıntılarının imha edilmesi hastalığın yayılmasını engelleyebilir. Kimyasal mücadelede ise tohumların ekim öncesi uygun fungisitlerle ilaçlanması gereklidir.

Türkiye'de bu hastalığa karşı ruhsatlı olan fungisitler hakkında güncel bilgi BKÜ (Bitki Koruma Ürünleri Veri Tabanı) üzerinden incelenebilir.