Anasayfa  |  Hastalıklar  |  Fungi

Armut memeli pası (Gymnosporangium fuscum), armut ağaçlarında görülen ve özellikle yaprak, meyve ve sürgünlerde belirgin zararlar oluşturan bir fungal hastalıktır. Bu hastalık, armut ağaçlarının verimliliğini düşürerek ciddi ekonomik kayıplara neden olabilir.

Görüldüğü bitkiler:
Armut (Pyrus communis) ve ara konakçı olarak ardıç türleri (Juniperus)

Hastalık etkeni:
Gymnosporangium fuscum

Zarar şekli:
Armut memeli pası, bitkinin yaprak, meyve ve sürgünlerinde kendine has belirtilerle ortaya çıkar.

Yapraklarda: Hastalığın ilk belirtileri yaprakların üst yüzeyinde turuncu veya kırmızımsı yuvarlak lekeler şeklinde başlar. Zamanla bu lekelerin ortasında kabarcıklar oluşur ve yaprağın alt yüzeyinde kahverengi veya sarımsı tüylü yapılara dönüşür. Bu kabarcıklar, yaz aylarında patlayarak sporların çevreye yayılmasına neden olur. Şiddetli enfeksiyonlarda yapraklar erken dökülmeye başlar ve bu durum bitkinin fotosentez kapasitesini ciddi şekilde azaltır.

Meyvelerde: Meyvelerde oluşan lekeler küçük turuncu renkte başlar, ancak ilerledikçe büyür ve meyve deformasyonuna neden olur. Meyveler çatlayabilir ve pazar değerini kaybeder. Enfekte meyveler genellikle çürür veya gelişimini tamamlayamaz.

Sürgünlerde: Genç sürgünlerde kabarcık şeklinde şişkinlikler oluşur. Bu lekeler ilerledikçe sürgünlerde zayıflama ve kuruma meydana gelebilir. Şiddetli durumlarda, sürgünlerin büyümesi durur.

Genel zarar: Armut memeli pası, ağacın fotosentez yeteneğini bozarak bitkinin zayıflamasına, yaprak ve meyve kaybına neden olur. Meyve deformasyonu ve erken yaprak dökümü, hem verimi hem de kaliteyi düşürerek ekonomik zarara yol açar.

Bulaşma yolu: Armut memeli pası, Gymnosporangium fuscum mantarının iki farklı konak bitki arasında döngü yaparak yayılmasıyla oluşur. Mantarın yaşam döngüsü, ardıç (Juniperus) ve armut ağaçları arasında geçer. İlkbaharda ardıç bitkilerinde oluşan sporlar, rüzgarla taşınarak armut ağaçlarına ulaşır ve burada yaprak, meyve ve sürgünlerde enfeksiyon başlatır. Armut bitkilerinde gelişen mantar sporları, yaz sonunda tekrar ardıç bitkilerine taşınır ve bu döngü devam eder. Yüksek nem ve yağışlı hava koşulları, sporların çimlenmesi ve enfeksiyonun yayılmasını kolaylaştırır. Mantarın ardıç bitkilerinde kışı geçirmesi, ilkbaharda tekrar armut ağaçlarına bulaşmasına olanak sağlar ve bu, hastalığın devamlılığını sağlar.

Mücadele:
Kültürel mücadelede hastalıklı yaprak, meyve ve sürgünlerin toplanarak imha edilmesi, ayrıca armut ağaçlarının ardıç türlerinden uzak tutulması önemlidir. Kimyasal mücadelede ise uygun fungisitler kullanılmalı ve ilkbaharda, özellikle çiçeklenme döneminden önce uygulama yapılmalıdır.

Türkiye'de bu hastalığa karşı ruhsatlı olan fungisitler hakkında güncel bilgi BKÜ (Bitki Koruma Ürünleri Veri Tabanı) üzerinden incelenebilir.