Anasayfa  |  Hastalıklar  |  Fungi

Çilek küllemesi (Sphaerotheca macularis f.sp. fragariae), çilek bitkilerinde yaygın olarak görülen ve yaprak, sürgün, çiçek sapı ve meyvelerde beyaz unumsu bir küf tabakası oluşturarak bitkinin sağlığını olumsuz etkileyen bir fungal hastalıktır. Hastalık, özellikle seralarda ve nemli koşullarda hızla yayılır ve verim kaybına neden olabilir.

Görüldüğü bitkiler:
Çilek (Fragaria × ananassa)

Hastalık etkeni:
Sphaerotheca macularis f.sp. fragariae

Zarar şekli:
Çilek küllemesi, bitkinin yaprak, sürgün, çiçek ve meyvelerinde belirgin zararlar meydana getirir.

Yapraklarda: Hastalığın ilk belirtileri, yaprakların alt yüzeyinde beyazımsı un şeklinde bir tabaka olarak görülür. Zamanla bu tabaka yaprağın üst kısmına yayılır ve yaprakların üst yüzeyinde de beyaz unumsu küf oluşur. Enfekte yapraklar genellikle kıvrılır ve kurur. Şiddetli enfeksiyon durumlarında yapraklar fotosentez kapasitesini kaybeder ve bitkinin gelişimi durur.

Çiçek saplarında ve sürgünlerde: Hastalığın yayılması durumunda, genç sürgünler ve çiçek sapları da enfekte olabilir. Bu bölgelerde beyaz küf tabakası oluşur ve sürgünler zayıflayarak büyümelerini durdurur. Çiçeklerin enfekte olması, meyve tutumunu olumsuz etkileyebilir.

Meyvelerde: Enfekte meyvelerin yüzeyinde beyaz unumsu bir tabaka oluşur. Bu tabaka meyvenin görünümünü bozarak pazar değerini düşürür. Hastalıklı meyveler genellikle deforme olur, sertleşir ve tatları bozulur.

Genel zarar: Çilek küllemesi, bitkilerin fotosentez yapma kapasitesini azaltarak gelişimlerini durdurur. Meyve kalitesini düşürerek ciddi verim kaybına neden olabilir. Hastalık, özellikle nemli ve serin hava koşullarında hızla yayılır ve kontrol edilmediği takdirde tüm mahsulü etkileyebilir.

Bulaşma yolu: Çilek küllemesi, Sphaerotheca macularis f.sp. fragariae mantarının enfekte olmuş bitki artıkları ve sporlar yoluyla yayılmasıyla oluşur. Mantar, kışı bitki artıkları üzerinde geçirir ve ilkbaharda uygun nem ve sıcaklık koşullarında sporlarını serbest bırakarak sağlıklı çilek bitkilerine bulaşır. Sporlar, rüzgar ve hava akımlarıyla taşınarak enfeksiyona neden olur. Ilıman sıcaklıklar ve nemli koşullar, sporların çimlenmesini ve hastalığın hızla yayılmasını teşvik eder. Enfekte bitki artıkları, hastalığın sonraki sezonlarda devam etmesine yol açar.

Mücadele:
Kültürel önlemler arasında bitkilerin iyi havalanmasını sağlamak, aşırı sulamadan kaçınmak ve hastalıklı bitki kalıntılarını imha etmek önemlidir. Kimyasal mücadelede ise uygun fungisitlerin kullanılması ve hastalığın ilk belirtileri görüldüğünde koruyucu uygulamaların yapılması gereklidir.

Türkiye'de bu hastalığa karşı ruhsatlı olan fungisitler hakkında güncel bilgi BKÜ (Bitki Koruma Ürünleri Veri Tabanı) üzerinden incelenebilir.