Mangan (Mn)
Mangan (Mn)
Mangan (Mn), bitkilerde hayati öneme sahip bir mikro besin elementidir ve birçok biyokimyasal süreçte yer alır. Özellikle fotosentez, solunum, azot metabolizması ve enzim aktivasyonunda rol oynayan mangan, bitkilerin büyüme ve gelişimi için gereklidir. Mangan eksikliği, bitkilerde ciddi gelişim bozukluklarına, yapraklarda sararmaya ve düşük verime yol açabilir.
Manganın bitkilerdeki rolleri:
Fotosentez:
Mangan, fotosentez sürecinde önemli bir rol oynar. Kloroplastlarda suyun parçalanmasını sağlayan reaksiyonlarda yer alır ve bitkilerin güneş enerjisini verimli bir şekilde kullanabilmesine yardımcı olur. Bu süreçteki işlevi nedeniyle mangan, klorofil üretimi ve fotosentez verimliliği için gereklidir.
Enzim Aktivasyonu:
Mangan, birçok enzimin işlevini yerine getirebilmesi için gerekli bir kofaktördür. Bu enzimler, bitki metabolizmasında karbonhidrat ve protein sentezi gibi süreçleri düzenler. Aynı zamanda hücre zarlarının korunmasında ve bitki hücrelerinin sağlıklı bir şekilde çalışmasında önemli rol oynar.
Azot Metabolizması:
Mangan, bitkilerde azotun etkin bir şekilde kullanılabilmesi için gerekli enzimlerin aktivasyonunda yer alır. Bu, bitkilerin azotu protein sentezinde kullanmasını sağlar ve büyüme için hayati öneme sahiptir.
Klorofil Üretimi:
Mangan, klorofil sentezine katkıda bulunarak bitkilerin yeşil rengini korumasını sağlar. Eksikliği durumunda, yapraklarda kloroz (sararma) meydana gelir, bu da fotosentezin azalmasına yol açar.
Hastalıklara Karşı Direnç:
Mangan, bitkilerin hastalıklara karşı direncini artırır. Bitki hücre duvarlarını güçlendirerek patojenlere karşı savunma mekanizmasını destekler ve hücresel yapıların korunmasına yardımcı olur.
Mangan eksikliğinin belirtileri:
- Yapraklarda damar arası kloroz (sararma), genellikle genç yapraklarda başlar
- Yapraklarda lekeler ve beneklenmeler
- Fotosentezin zayıflaması nedeniyle bitkilerin gelişiminde yavaşlama
- Tahıllarda "gri taneler" adı verilen belirti
- Meyve ve sebzelerde düşük verim ve kalite
Mangan fazlalığının belirtileri:
- Bitkilerde toksisite belirtileri görülebilir, özellikle yaprak kenarlarında kahverengi veya siyah lekeler
- Diğer mikro besinlerin (özellikle demir ve magnezyum) alımını engelleyebilir
- Kök sisteminde hasar ve büyüme geriliği
Mangan kaynakları:
- Mangan sülfat
- Mangan oksit
- Mangan şelatları (yapraktan gübreleme için)
Mangan, genellikle hafif ve asidik topraklarda eksik olabilir. Toprak pH'ı 6.5'in üzerinde olduğunda manganın bitkiler tarafından alınabilirliği azalır. Eksiklik durumunda yapraktan gübreleme veya toprağa mangan içeren gübreler uygulanarak sorun giderilebilir. Dengeli bir mangan seviyesinin sağlanması, bitkilerin sağlıklı büyümesi, yüksek verim ve kaliteli ürün elde edilmesi için önemlidir.
Manganlı gübreler
