Anasayfa  |  Hastalıklar  |  Bakteri

Pamuk köşeli yaprak lekesi (Xanthomonas axonopodis pv. malvacearum), pamuk bitkilerinde yaprak, sap ve kozalaklarda köşeli lekeler oluşturan bakteriyel bir hastalıktır. Bu hastalık, bitkilerin yapraklarında ciddi zararlara yol açarak fotosentez kapasitesini düşürür ve verim kaybına neden olabilir. Genellikle sıcak ve nemli koşullarda yaygın olarak görülür ve hızla yayılabilir.

Görüldüğü bitkiler:
Pamuk (Gossypium spp.)

Hastalık etkeni:
Xanthomonas axonopodis pv. malvacearum

Zarar şekli:

Yapraklarda: Hastalık yapraklarda, damarlarla sınırlı köşeli kahverengi lekeler oluşmasına neden olur. Bu lekeler başlangıçta suyla ıslanmış gibi görünür ve daha sonra koyu kahverengiye dönüşür. Lekeler zamanla birleşerek geniş alanları kaplayabilir, bu da yaprakların sararmasına ve erken dökülmesine yol açar. Hastalıklı yapraklar kuruyarak döküldüğünde, bitkinin fotosentez kapasitesi azalır ve genel gelişimi yavaşlar.

Sap ve kozalaklarda: Hastalık saplarda ve kozalaklarda da lekeler oluşturur. Sap üzerindeki lekeler zamanla çatlamalara ve çürüklüklere yol açabilir. Kozalaklarda ise kahverengi lekeler, kabuk altında çürüme ve deformasyon meydana gelir. Bu da kozaların sağlıklı bir şekilde gelişmesini engeller ve verim kaybına neden olur.

Genel zarar: Pamuk köşeli yaprak lekesi, yapraklarda, saplarda ve kozalaklarda ciddi zararlara yol açarak bitkinin genel sağlığını bozar. Yapraklarda oluşan lekeler nedeniyle bitki fotosentez yapamaz ve bu da büyüme geriliğine yol açar. Hastalık kontrol edilmezse, ciddi verim kaybına neden olabilir ve ekonomik kayıplara yol açar.

Bulaşma yolu: Pamuk köşeli yaprak lekesi, Xanthomonas axonopodis pv. malvacearum'un yaprak gözenekleri, yaralanmalar veya doğal açıklıklar yoluyla bitki dokularına girmesiyle oluşur. Bakteri, bulaşık tohumlar, bitki artıkları, yağmur sıçramaları ve rüzgar ile sağlıklı bitkilere yayılır. Enfekte olmuş bitkilerde kışı geçiren bakteri, ilkbaharda aktif hale gelir ve sıcak, nemli koşullarda hızla çoğalır. Sulama sırasında oluşan su sıçramaları, yağmur ve tarım ekipmanlarıyla temas da bakterinin yayılmasını kolaylaştırır. Bakteri, tohumlarda uzun süre canlı kalabilir, bu da hastalığın yeni alanlara taşınmasına neden olur.

Mücadele:
Kültürel önlemler arasında, hastalıktan arındırılmış sertifikalı tohumların kullanılması, tarlada iyi drenaj sağlanması ve bitkilerin sulama sırasında su ile ıslanmasının engellenmesi yer alır. Enfekte bitkilerin ve bitki artıklarının tarladan uzaklaştırılması, hastalığın yayılmasını önlemede önemlidir. Aletlerin düzenli olarak dezenfekte edilmesi de hastalığın mekanik yollarla yayılmasını engelleyebilir. Kimyasal mücadelede uygun bakterisitlerin kullanımı, hastalığın kontrol altına alınmasında etkili olabilir.

Türkiye'de bu hastalığa karşı ruhsatlı bakterisitler hakkında güncel bilgi BKÜ (Bitki Koruma Ürünleri Veri Tabanı) üzerinden incelenebilir.