Anasayfa  |  Hastalıklar  |  Bakteri

Fasulye hale yanıklığı (Pseudomonas savastanoi pv. phaseolicola), fasulye bitkilerinde yaprak, meyve ve saplarda ciddi zararlara neden olan bakteriyel bir hastalıktır. Hastalık, yapraklar üzerinde hale şeklinde sarı lekeler oluşturur ve bitkilerin fotosentez kapasitesini düşürerek verim kaybına neden olur. Hastalık genellikle serin ve nemli koşullarda daha yaygın olarak ortaya çıkar.

Görüldüğü bitkiler:
Fasulye (Phaseolus vulgaris) ve diğer baklagiller

Hastalık etkeni:
Pseudomonas savastanoi pv. phaseolicola

Zarar şekli:

Yapraklarda: Hastalığın ilk belirtileri yapraklarda suyla ıslanmış gibi küçük, kahverengi lekeler şeklinde başlar. Bu lekelerin etrafında geniş bir sarı hale bulunur. Lekeler büyüdükçe birleşir ve yapraklar kuruyup dökülmeye başlar. Hastalık, yaprakların hızla sararıp kurumasına neden olur ve bitkilerin fotosentez yapma kapasitesini önemli ölçüde azaltır.

Meyvelerde: Meyve üzerinde küçük, koyu yeşil ve suyla ıslanmış lekeler oluşur. Bu lekeler büyüyerek meyvelerin yüzeyinde şekil bozukluklarına ve kalitenin düşmesine neden olur. Enfekte meyveler, pazar değeri kaybına uğrar.

Saplarda: Saplarda da benzer lekeler ve yaralar meydana gelir. Hastalığın ilerlemesiyle saplar zayıflar ve bitkinin genel sağlığı bozulur.

Genel zarar: Fasulye hale yanıklığı, yapraklar ve meyveler üzerinde oluşturduğu hale şeklindeki lekelerle bitkilerin büyümesini engeller. Şiddetli enfeksiyon durumunda yaprak dökülmeleri, meyve deformasyonları ve verim kayıpları görülür. Hastalık, serin ve nemli hava koşullarında hızla yayılır ve kontrol edilmezse üretimde önemli kayıplara yol açar.

Bulaşma yolu: Fasulye hale yanıklığı, Pseudomonas savastanoi pv. phaseolicola'nın bitki dokularına yaprak gözenekleri, çiçekler veya yaralanmalar yoluyla girmesiyle oluşur. Bakteri, bulaşık tohumlar, bitki artıkları, yağmur sıçramaları ve rüzgar ile sağlıklı bitkilere taşınır. Enfekte olmuş bitkilerde kışı geçiren bakteri, ilkbaharda tekrar aktif hale gelir. Yüksek nem ve düşük sıcaklık koşulları hastalığın yayılmasını hızlandırır. Sulama sırasında oluşan su sıçramaları ve enfekte bitkilerle temas da bakterinin yayılmasını kolaylaştırır. Ayrıca, bakterinin tohumlarda taşınabilmesi, hastalığın yeni alanlara yayılmasına neden olur.

Mücadele:
Kültürel önlemler arasında, hastalıklı bitkilerin tarladan uzaklaştırılması, sağlıklı ve sertifikalı tohum kullanımı ve sulama yöntemlerinin düzenlenmesi yer alır. Ekim nöbeti uygulanması ve tarlada iyi havalandırma sağlanması da hastalığın yayılmasını önlemede etkilidir. Kimyasal mücadelede ise, uygun bakterisitlerin kullanılması ve koruyucu uygulamaların yapılması gereklidir.

Türkiye'de bu hastalığa karşı ruhsatlı bakterisitler hakkında güncel bilgi BKÜ (Bitki Koruma Ürünleri Veri Tabanı) üzerinden incelenebilir.