Anasayfa  |  Hastalıklar  |  Bakteri

Fındık bakteriyel yanıklığı (Xanthomonas arboricola pv. corylina), fındık ağaçlarında görülen ciddi bir bakteriyel hastalıktır. Hastalık, bitkilerin yaprak, sürgün ve meyvelerinde zarar vererek fındık üretiminde önemli kayıplara yol açar. Özellikle ilkbahar aylarında nemli koşullarda hastalık hızla yayılabilir ve şiddetli enfeksiyonlar bitkilerin gelişimini engelleyebilir.

Görüldüğü bitkiler:
Fındık (Corylus avellana)

Hastalık etkeni:
Xanthomonas arboricola pv. corylina

Zarar şekli:

Yapraklarda: İlk belirtiler, yaprakların üzerinde küçük, kahverengi-siyah renkli lezyonlar olarak görülür. Bu lekeler zamanla büyüyerek yaprağın kenarlarına kadar yayılır ve yapraklar kuruyarak dökülür. Şiddetli enfeksiyonlarda yaprakların büyük bir kısmı etkilenir ve bitki zayıflar.

Sürgünlerde: Hastalık sürgünlerde de zarara neden olur. Sürgünlerde siyah, nekrotik alanlar ve çatlaklar meydana gelir. Enfekte sürgünler zayıflar ve kurur. Şiddetli enfeksiyon durumunda genç sürgünlerde büyüme durur ve bitki formu bozulur.

Meyvelerde: Fındık meyvelerinde küçük, siyah lekeler şeklinde belirtiler ortaya çıkar. Meyvenin gelişimi engellenir ve enfekte olan meyveler küçülerek düşer veya olgunlaşmadan bozulur. Bu da fındık verimini ciddi oranda düşürür.

Genel zarar: Fındık bakteriyel yanıklığı, yaprak, sürgün ve meyvelerde önemli hasarlara yol açar. Yaprakların erken dökülmesi, fotosentez kapasitesini azaltarak bitkinin zayıflamasına neden olur. Sürgünlerdeki nekrotik lezyonlar bitkinin gelişimini durdurur ve meyve kalitesini olumsuz etkiler. Şiddetli enfeksiyonlarda fındık verimi önemli ölçüde düşer.

Bulaşma yolu: Fındık bakteriyel yanıklığı, Xanthomonas arboricola pv. corylina'nın bitki dokularına yaprak gözenekleri, tomurcuklar veya yaralanmalar yoluyla girmesiyle oluşur. Bakteri, bulaşık bitki materyalleri, yağmur sıçramaları, rüzgar ve böceklerle sağlıklı bitkilere taşınır. Enfekte olmuş bitkilerde kışı geçiren bakteri, ilkbaharda aktif hale gelir ve özellikle yüksek nem ve serin hava koşullarında çoğalır. Budama sırasında kullanılan bulaşık aletler ve sulama sıçramaları, bakterinin yayılmasını kolaylaştırır. Bakteri, enfekte bitki artıkları üzerinde uzun süre hayatta kalabilir, bu da hastalığın yeni alanlara taşınmasına neden olur.

Mücadele:
Kültürel önlemler arasında, hastalıklı sürgünlerin budanarak uzaklaştırılması ve bahçede iyi havalanmanın sağlanması yer alır. Budama sırasında kullanılan aletlerin dezenfekte edilmesi hastalığın yayılmasını engelleyebilir. Kimyasal mücadelede, uygun bakır içerikli bakterisitlerin ilkbaharda tomurcukların patlamasıyla birlikte uygulanması hastalığın yayılmasını kontrol edebilir. Ayrıca, dayanıklı fındık çeşitlerinin kullanılması hastalığın etkisini azaltabilir.

Türkiye'de bu hastalığa karşı ruhsatlı olan bakterisitler hakkında güncel bilgi BKÜ (Bitki Koruma Ürünleri Veri Tabanı) üzerinden incelenebilir.