Anasayfa  |  Hastalıklar  |  Bakteri

Enginar yaş çürüklüğü (Erwinia carotovora subsp. carotovora), enginar bitkisinde ciddi hasara neden olan bakteriyel bir hastalıktır. Hastalık, bitkilerin kök ve yapraklarında yumuşak çürüklükler oluşturarak bitkilerin sağlığını bozar ve önemli verim kayıplarına yol açar. Yaş çürüklük, özellikle nemli ve ılık koşullarda hızla yayılır.

Görüldüğü bitkiler:
Enginar (Cynara scolymus) ve diğer bazı sebzeler

Hastalık etkeni:
Erwinia carotovora subsp. carotovora

Zarar şekli:

Köklerde: Kökler ve kök boğazı, hastalığın ilk görüldüğü yerlerdir. Enfekte köklerde yumuşak, suyla ıslanmış gibi görünen çürüklükler oluşur. Zamanla bu çürüyen dokular kötü bir koku yayar ve kök dokusu tamamen bozulur.

Yapraklarda: Yapraklarda da çürümeler meydana gelir. Özellikle yaşlı yapraklarda sararma ve solma belirtileri görülür. Enfekte yapraklar suyla ıslanmış bir görünüm alır ve hızla yumuşar. Hastalığın ilerlemesiyle birlikte yapraklar kahverengileşir ve dökülür.

Gövdede: Gövde kısmında da benzer çürüklükler meydana gelir. Gövdede oluşan çürümeler bitkinin su ve besin taşıma kapasitesini engeller ve bitki hızla zayıflar.

Genel zarar: Enginar yaş çürüklüğü, bitkinin kök, yaprak ve gövde dokularında yumuşak çürümelere neden olarak bitkiyi ciddi ölçüde zayıflatır. Şiddetli enfeksiyon durumunda bitkiler tamamen çürüyerek ölür. Hastalık özellikle sıcak ve nemli hava koşullarında hızla yayılır ve enginar üretiminde büyük verim kayıplarına yol açabilir.

Bulaşma yolu: Enginar yaş çürüklüğü, Erwinia carotovora subsp. carotovora'nın yaralı bitki dokuları, doğal açıklıklar veya hasar görmüş alanlardan bitkiye girmesiyle oluşur. Bakteri, bulaşık toprak, sulama suyu, hasat sırasında kullanılan aletler ve kontamine olmuş bitki materyalleri yoluyla taşınır. Enfekte olmuş bitkilerden çıkan bakteriler, yüksek nem ve sıcaklık koşullarında hızla çoğalarak sağlıklı bitkilere yayılır. Yoğun yağışlar, sulama sıçramaları ve hasat sırasında yaralanmalar, hastalığın yayılmasını artırır. Bakteri, nemli ortamlarda uzun süre canlı kalabilir ve bu da enfeksiyon riskini sürekli hale getirir.

Mücadele:
Kültürel önlemler arasında, hastalıklı bitki artıklarının tarladan uzaklaştırılması, tarlada iyi drenaj sağlanması ve sulamanın kontrollü yapılması yer alır. Ayrıca, bitkilerin yaralanmasını önlemek ve hastalıklı bitkilerle teması en aza indirmek önemlidir. Kimyasal mücadelede ise, uygun bakterisitlerin kullanılması gerekebilir. Ancak kimyasal kontrol genellikle sınırlıdır, bu yüzden hijyen ve uygun tarımsal uygulamalar hastalığın yayılmasını kontrol etmek için daha etkili olabilir.

Türkiye'de bu hastalığa karşı ruhsatlı olan bakterisitler hakkında güncel bilgi BKÜ (Bitki Koruma Ürünleri Veri Tabanı) üzerinden incelenebilir.