Dal kanseri
Dal kanseri
Pseudomonas amygdali
Dal kanseri (Pseudomonas amygdali), özellikle meyve ağaçlarında görülen ve dallarda kanserli yaralar oluşturan ciddi bir bakteriyel hastalıktır. Bu hastalık, bitkilerin gövde, dal ve sürgünlerinde çöküntülü yaralar meydana getirir ve bitkinin genel sağlığını olumsuz etkiler. Hastalığın ilerlemesi durumunda dalların kuruması ve verim kaybı görülür.
Görüldüğü bitkiler:
Badem, şeftali, erik, kiraz ve diğer meyve ağaçları
Hastalık etkeni:
Pseudomonas amygdali
Zarar şekli:
Dallarda: Hastalık, dallarda ve sürgünlerde çöküntülü, kahverengi-kırmızımsı kanserli yaralar şeklinde belirir. Bu yaralar genellikle kabukta çatlaklar oluşturur ve çöküntülü bir görünüm kazanır. Zamanla bu kanserli yaralar büyüyerek dalların kurumasına yol açar. Hastalıklı bölgelerde zamk akıntısı görülmesi yaygındır.
Gövde ve sürgünlerde: Gövde ve sürgünlerde benzer yaralar oluşur. Enfekte olan sürgünler zayıf kalır ve gelişimleri durur. Bu yaralar özellikle soğuk ve nemli havalarda daha belirgin hale gelir. Hastalığın ilerlemesiyle birlikte sürgünler kurur ve bitki genel olarak zayıflar.
Yapraklarda: Dal kanseri doğrudan yapraklarda belirgin semptomlara neden olmaz; ancak enfekte dallardan kaynaklanan genel zayıflık, yaprakların sararmasına ve erken dökülmesine yol açabilir.
Genel zarar: Dal kanseri, bitkilerin dallarında ve gövdesinde ciddi zararlara neden olarak büyüme geriliği, sürgün kaybı ve genel zayıflamaya yol açar. Hastalık kontrol edilmezse dallar kuruyarak ölebilir ve bu da meyve ağaçlarının veriminde ciddi kayıplara neden olabilir. Yoğun enfeksiyonlar ağaçların ekonomik ömrünü kısaltır.
Bulaşma yolu: Dal kanseri, Pseudomonas amygdali'nin bitki dokularına doğal açıklıklar, yaprak gözenekleri veya yaralanmalar yoluyla girmesiyle oluşur. Bakteri, bulaşık budama aletleri, böcekler, yağmur sıçramaları ve rüzgar ile taşınarak sağlıklı bitkilere yayılır. Enfekte olmuş bitkilerde kışlayan bakteri, ilkbaharda aktif hale geçer ve özellikle yüksek nem koşullarında daha hızlı yayılır. Yoğun yağışlar, bitkiler arasındaki temas ve sulama sıçramaları hastalığın yayılmasını artırır. Bakteri, kontamine olmuş bitki artıkları ve toprakta uzun süre hayatta kalır, bu da enfeksiyon riskini sürekli hale getirir.
Mücadele:
Kültürel önlemler arasında, budama işlemlerinin hijyenik koşullarda yapılması, hastalıklı dalların tarladan uzaklaştırılması ve enfekte bitkilerin imha edilmesi yer alır. Aletlerin düzenli olarak dezenfekte edilmesi ve bitkilerin yaralanmasını önlemek için dikkatli budama yapılması gerekir. Hastalığın görüldüğü alanlarda uygun bakır içerikli bakterisitler kullanılabilir. Ayrıca, zararlılardan kaynaklanabilecek yaralanmaların kontrol edilmesi de hastalığın yayılmasını önlemek açısından önemlidir.
Türkiye'de bu hastalığa karşı ruhsatlı bakterisitler hakkında güncel bilgi BKÜ (Bitki Koruma Ürünleri Veri Tabanı) üzerinden incelenebilir.