Anasayfa | Ürünler | Bitki Koruma | Aktifler | İnsektisitler
Spirotetramat
Spirotetramat
Grubu: 23
Kimyasal formül
C₂₁H₂₂N₂O₅
Kimyasal yapısı ve özellikleri
Spirotetramat, ketoenol sınıfına ait bir insektisittir. Kimyasal yapısında bir spiro halkası ve keton grubu bulunur. Spirotetramat, özellikle emici böcek zararlılarına karşı etkili olan sistemik bir insektisittir.
Sistemiklik durumu
Spirotetramat, çift yönlü sistemik bir insektisittir. Bitki tarafından emilir ve hem ksilem hem de floem ile taşınarak bitkinin tüm dokularına yayılır. Bu sayede hem yaprak emici hem de kök emici zararlılara karşı etkilidir.
Kullanım alanları ve kontrol ettiği zararlılar
Spirotetramat, tarımda yaprak bitleri, beyaz sinekler, tripsler, kabuklu bitler ve bazı tırtıl türleri gibi emici böcek zararlılarına karşı kullanılır. Hem larvalar hem de yetişkinler üzerinde etkilidir. Türkiye'de ruhsatlı olduğu bitkiler ve hedef zararlılar hakkında güncel bilgi BKÜ (Bitki Koruma Ürünleri Veri Tabanı) üzerinden incelenebilir.
Etki mekanizması
Spirotetramat, böceklerde lipid (yağ) sentezini inhibe eden bir etki mekanizmasına sahiptir ve bu mekanizma oldukça spesifiktir. Bu mekanizma daha detaylı olarak şöyle açıklanabilir:
Asetil-KoA karboksilaz enzimi inhibisyonu: Spirotetramat, böceklerdeki asetil-KoA karboksilaz enzimini inhibe eder. Bu enzim, yağ asitlerinin sentezlenmesinde kritik bir rol oynar. Asetil-KoA karboksilaz enziminin inhibe edilmesi, böceklerde yağ asitlerinin üretimini durdurarak, hücre zarlarının onarımı, enerji depolanması ve hormon üretimi gibi hayati fonksiyonların aksamasına neden olur.
Lipid sentezinin bozulması: Yağ asitleri, böceklerin enerji depolama ve hücre yapılarının bütünlüğü için gereklidir. Spirotetramat, bu yağ asitlerinin sentezini durdurarak, böceklerde enerji eksikliğine ve hücre zarlarının bütünlüğünün bozulmasına yol açar. Bu durum, özellikle büyüme ve gelişme aşamasındaki böceklerde ciddi bozulmalara neden olur.
Büyüme ve gelişme üzerindeki etki: Lipid sentezinin inhibe edilmesi, böceklerin gelişim süreçlerini durdurarak, larvaların ve nimflerin normal büyüme ve gelişimlerini engeller. Beslenme davranışları durur ve böcekler hayatta kalamazlar. Spirotetramat, özellikle böceklerin genç evrelerinde etkili olup, onların ergin hale gelmesini engeller.
Çift yönlü sistemik etki: Spirotetramat, bitkilerde hem yukarıya (yapraklara) hem de aşağıya (kökler ve yeni büyüyen dokular) doğru taşınabilir. Bu çift yönlü sistemik hareket, zararlı böceklerin bitkinin farklı bölgelerinde etkili bir şekilde kontrol edilmesine olanak tanır. Bu sayede yaprak emici ve kök emici zararlılar üzerinde geniş bir etki alanı sağlar.
Sonuç: Spirotetramat’ın lipid sentezini inhibe eden bu mekanizması, böceklerin metabolik süreçlerini durdurarak hızlı bir şekilde ölmelerine yol açar. Böcekler beslenmeyi durdurur, büyüme ve gelişimleri durur ve sonunda ölürler. Bu özellikler, spirotetramat'ın zararlı böcek popülasyonlarını kontrol altına almadaki etkinliğini artırır.
Uygulama ve çevresel duyarlılık
Spirotetramat, genellikle yaprak püskürtme yöntemiyle uygulanır. Bitki dokularına çift yönlü sistemik hareketle yayılır ve zararlılarla temas ettiğinde veya bitkiyi yediklerinde etkisini gösterir. Spirotetramat, çevresel olarak düşük toksisiteye sahip kabul edilir ve arılar üzerinde düşük risk taşır, bu nedenle entegre zararlı yönetimi (IPM) programlarında kullanılabilir. Ancak, sucul organizmalar için toksik olabileceğinden, uygulama sırasında su kaynaklarından uzak durulmalıdır. Direnç yönetimi açısından Spirotetramat'ın diğer insektisitlerle dönüşümlü olarak kullanılması tavsiye edilir.
İnsektisit