top of page

Fosetyl-al

Fosetyl-al

Grubu U33

Kimyasal Formül
C₆H₁₈AlO₉P₃

Kimyasal Yapısı ve Özellikleri
Fosetyl-Al, fosfonat sınıfına ait bir fungisittir. Kimyasal yapısında alüminyum, fosfor ve hidrojen grupları bulunur. Beyaz ila açık sarı renkte granül veya toz formunda bulunan Fosetyl-Al, özellikle oomicet sınıfı mantar patojenlerine karşı etkili sistemik bir fungisittir.

Sistemiklik Durumu
Fosetyl-Al, sistemik bir fungisittir. Bitki dokularına hızla nüfuz eder ve bitki içinde hem yukarı (akropetal) hem de aşağı (bazipetal) yönde taşınarak tüm bitkiyi korur. Bu çift yönlü hareketi, Fosetyl-Al'in hem koruyucu hem de tedavi edici etkisi olmasını sağlar.

Kullanım Alanları ve Kontrol Ettiği Hastalıklar
Fosetyl-Al, çeşitli meyve ağaçları, sebzeler, süs bitkileri ve üzüm bağlarında kullanılır. Bu fungisit, özellikle Phytophthora spp., Pythium spp., ve Plasmopara viticola (bağ mildiyösü) gibi oomicet sınıfı mantar patojenlerine karşı etkilidir. Türkiye'de ruhsatlı olduğu bitkiler ve kontrol ettiği hastalıklar hakkında güncel bilgi BKÜ (Bitki Koruma Ürünleri Veri Tabanı) üzerinden incelenebilir.

Etki Mekanizması
Fosetyl-Al'in etki mekanizması oldukça karmaşık ve etkili bir süreçtir. Fungisitin bitkiye uygulanmasının ardından, Fosetyl-Al bitki dokularına hızla nüfuz eder ve fosfit iyonlarına (HPO₃²⁻) dönüşür. Fosfit iyonları, bitki içinde hem yukarı (akropetal) hem de aşağı (bazipetal) yönde taşınarak bitkinin tüm dokularına yayılır. Fosfit, bitkideki hücresel süreçlere doğrudan müdahale eder ve birden fazla mekanizma ile bitkinin patojenlere karşı savunma tepkisini güçlendirir.

Bitki savunma mekanizmalarının aktivasyonu: Fosetyl-Al'in bitki içinde fosfite dönüşmesi, bitkinin doğal savunma mekanizmalarını uyarır. Bu uyarılma, bitkide bir dizi savunma yanıtını tetikler, bunlar arasında patojenlere karşı koruyucu proteinlerin sentezi, hücre duvarı güçlendirilmesi ve bitkisel hormonların (örneğin salisilik asit ve jasmonat) salgılanması yer alır. Bu savunma yanıtları, bitkinin patojenlere karşı direnç geliştirmesini sağlar ve enfeksiyonun yayılmasını önler.

Patojen hücre duvarı sentezinin inhibisyonu: Fosetyl-Al, mantar patojenlerinin hücre duvarı sentezini de doğrudan inhibe eder. Özellikle oomicet patojenlerinde, hücre duvarı sentezi için gerekli enzimlerin aktivitesini engeller. Bu durum, patojen hücrelerinin büyümesini durdurur ve hücrelerin parçalanmasına yol açar.

Fosfit iyonlarının doğrudan etkisi: Fosfit iyonları, patojenlerin hücresel metabolizmasını bozarak onların enerji üretim süreçlerini etkiler. Enerji üretiminde bozulma, patojenlerin büyümesini ve yayılmasını engeller, dolayısıyla enfeksiyonun kontrol altına alınmasını sağlar.

Düşük pH ile zararlı etki: Fosetyl-Al'in uygulandığı ortamda pH düşürme eğilimi vardır, bu da patojenlerin gelişmesi için elverişsiz bir ortam yaratır. Düşük pH, patojen hücrelerinin hayatta kalmasını ve çoğalmasını zorlaştırır.

Bu çok yönlü etki mekanizmaları sayesinde Fosetyl-Al, hem koruyucu hem de tedavi edici bir fungisit olarak çalışır. Patojenlerin bitkiye yerleşmesini önleyerek veya mevcut enfeksiyonları durdurarak bitkilerin sağlığını korur.

Uygulama ve Çevresel Duyarlılık
Fosetyl-Al, genellikle yaprak püskürtme veya sulama yöntemiyle uygulanır. Sistemik özellikleri sayesinde bitki dokularına hızla nüfuz eder ve bitkinin tamamını korur. Çevresel olarak düşük ila orta derecede toksik kabul edilir ve genel olarak çevreye zarar verme riski düşüktür. Ancak, uygulama sırasında su kaynaklarından uzak durulmalı ve çevresel faktörler göz önünde bulundurulmalıdır. Fosetyl-Al'in direnç geliştirme riski düşüktür, ancak yine de direnç yönetimi stratejileri çerçevesinde diğer fungisitlerle dönüşümlü olarak kullanılması önerilir.

Fungisit

bottom of page