Turunçgil kırmızıörümceği
Turunçgil kırmızıörümceği
Panonychus citri
Latince ismi
Panonychus citri
Ergin, Larva, Nimf, Yumurta Döneminde Nasıl Göründüğü
Ergin: Turunçgil kırmızıörümceği, parlak kırmızı renkte olup yaklaşık 0.3-0.4 mm boyutlarındadır. Oval şekilli vücut yapısına sahiptir. Dişiler erkeklerden daha büyüktür. Erkekler daha küçük, daha ince ve vücutları daha uzun ve sivridir. Erginlerin sırtında beyazımsı tüyler bulunur ve hareket kabiliyetleri yüksektir.
Larva: Larvalar, parlak kırmızı renkte ve altı bacaklıdır. Larva evresinde yavaş hareket ederler ve yaprakların alt yüzeyinde bulunurlar.
Nimf: Nimfler iki aşamadan geçer, protonimf ve deutonimf. Bu evrelerde 8 bacaklıdırlar ve larvalardan daha büyük olmalarına rağmen erginlerden küçüktürler.
Yumurta: Yumurtalar parlak kırmızı renkte ve küresel şekillidir. Genellikle yaprakların alt yüzeyine, meyve kabuklarına ve ince dallara bırakılır. Yumurtalar kışın bu alanlarda korunur ve ilkbaharda açılır.
Hayat Döngüsü
Panonychus citri, turunçgil bitkilerinde yıl boyunca aktif kalabilir. Dişi bireyler, yaprakların ve meyve kabuklarının alt yüzeyine yumurtalarını bırakır. Yumurtalar sıcak koşullarda birkaç gün içinde çatlar ve larvalar beslenmeye başlar. Larva evresi yaklaşık 2-3 gün sürer. Daha sonra protonimf ve deutonimf evrelerinden geçerek ergin hale gelirler. Hayat döngüsü, sıcaklık ve çevre koşullarına bağlı olarak 10-20 gün arasında tamamlanabilir. Kışı genellikle yumurta formunda geçirirler ve sıcaklıkların artmasıyla ilkbaharda yeniden aktif hale gelirler.
Konukçu Bitkiler ve Zarar Verdiği Bitkiler
Turunçgil kırmızıörümceği başta portakal, limon, mandalina gibi turunçgil türlerine zarar verir. Ayrıca, narenciye dışındaki bitkilerde de düşük düzeyde bulunabilir, ancak ekonomik kayıplar genellikle turunçgil bitkilerinde gözlemlenir.
Zarar Şekli
Turunçgil kırmızıörümceği, bitkinin yaprakları, meyveleri ve genç sürgünlerinden beslenerek zarar verir. Yaprakların alt yüzeyine yerleşerek hücre içi sıvıları emer. Bu beslenme sonucu yapraklarda sararma, bronzlaşma ve meyvelerde pas renginde lekeler oluşur. Meyve kabukları üzerinde deforme olmuş lekeler, özellikle ürün kalitesini düşürür ve pazar değerini azaltır. Yaprakların dökülmesi ve sürgünlerin zarar görmesi, bitkinin genel sağlığını zayıflatır ve verimi olumsuz etkiler.
Mücadele
Turunçgil kırmızıörümceği ile mücadelede entegre zararlı yönetimi (IPM) yöntemleri kullanılmalıdır. Doğal düşmanların korunması ve biyolojik mücadele önemli rol oynar. Kimyasal mücadele gerektiğinde ruhsatlı akarisitler zamanında ve uygun dozlarda uygulanmalıdır. Özellikle kış döneminde yumurta formundaki zararlılarla mücadele etmek, popülasyon artışını önlemek için etkili olabilir.
Türkiye'de bu zararlıya karşı ruhsatlı olan akarisitler hakkında güncel bilgi BKÜ (Bitki Koruma Ürünleri Veri Tabanı) üzerinden incelenebilir.