Çay akarı
Çay akarı
Polyphagotarsonemus latus
Latince ismi
Polyphagotarsonemus latus
Ergin, Larva, Nimf, Yumurta Döneminde Nasıl Göründüğü
Ergin: Çay akarı, yaklaşık 0.2 mm boyutlarında olup sarımsı-beyaz renktedir. Vücutları oval şekilli ve oldukça küçüktür, çıplak gözle fark edilmeleri zordur. İki çift bacakları vücutlarının ön kısmında yer alır. Dişiler erkeklerden biraz daha büyük ve yuvarlak vücutludur, erkekler ise daha küçük ve ince yapılıdır.
Larva: Larvalar, şeffaf ve beyaz renkte olup 6 bacaklıdır. Gelişim süreçlerinde hareketsizdirler ve yaprakların alt yüzeyinde bulunurlar.
Nimf: Nimf evreleri erginlere benzese de daha küçük ve soluk renktedir. Nimfler protonimf ve deutonimf evrelerinden geçer. Bu evrelerde 8 bacaklıdırlar ve aktif olarak beslenirler.
Yumurta: Yumurtalar küçük, oval şekilli ve saydam renktedir. Yaprakların alt yüzeyine bırakılırlar.
Hayat Döngüsü
Polyphagotarsonemus latus, çay bitkilerinde zarara neden olan bir akar türüdür. Dişi bireyler yaprakların alt yüzeyine yumurtalarını bırakır. Yumurtalar 2-4 gün içinde açılır ve larvalar hızla beslenmeye başlar. Larva evresi yaklaşık 2-3 gün sürer ve ardından nimf evresine geçilir. Protonimf ve deutonimf evreleri de toplamda 2-3 gün sürer. Hayat döngüsü sıcak ve nemli koşullarda 7-10 gün içinde tamamlanabilir. Çay akarı, yıl boyunca sıcak bölgelerde aktif kalabilir ve kışı yaprakların alt yüzeyinde ergin veya nimf formunda geçirir.
Konukçu Bitkiler ve Zarar Verdiği Bitkiler
Çay akarı başta çay bitkilerine zarar verir, ancak biber, patlıcan, pamuk ve bazı süs bitkilerinde de bulunabilir. Çay akarı, geniş bir bitki yelpazesinde ekonomik kayıplara yol açabilir.
Zarar Şekli
Çay akarı bitki dokularından beslenir ve yaprakların alt yüzeyine yerleşir. Beslenme sonucu yapraklarda bronzlaşma, buruşma ve deformasyonlar görülür. Özellikle genç yapraklarda ciddi hasar oluşur ve bitkilerde büyüme geriliği, verim kaybı gözlemlenir. Yapraklardaki renk değişiklikleri bitkinin fotosentez kapasitesini düşürerek bitkinin zayıflamasına neden olur.
Mücadele
Çay akarı ile mücadelede entegre zararlı yönetimi yöntemleri kullanılmalıdır. Doğal düşmanların korunması ve biyolojik mücadele önemli bir rol oynar. Kimyasal mücadele gerektiğinde ruhsatlı akarisitler doğru dozda ve zamanda uygulanmalıdır. Bitkilerin düzenli olarak kontrol edilmesi ve erken müdahale yapılması, zararlı popülasyonunu kontrol altında tutmak için etkilidir.
Türkiye'de bu zararlıya karşı ruhsatlı olan akarisitler hakkında güncel bilgi BKÜ (Bitki Koruma Ürünleri Veri Tabanı) üzerinden incelenebilir.