top of page

Bombus Arı Kovanı

Bombus Arı Kovanı

Bombus terrestris

Domates, biber, patlıcan, kabak ve meyve ağaçları için önerilir.
Seralarda ve açık alandaki meyve bahçelerinde kullanılabilir.

KOVAN

- Örtü altı yetiştiricilik için kışlık kovanların içinde gelişmekte olan yuvada şunlar bulunur:
- Döllenmiş kraliçe
- Erişkin işçiler
- İşçi pupaları
- Larvalar
- Yumurtalar
* Kovan içerisinde, arıların yaşam döngülerini sağlayabilecekleri yeterlilikte besin bulunmaktadır.

BOMBUS ARISI KULLANILABİLECEK OLAN BİTKİLER

Sebzeler: domates, patlıcan, biber, kabak vb.
Kavun ve karpuz.
Çilek, ahududu, yaban mersini, kırmızı meyveler.

Meyveler: kiraz, nektarin, kayısı, erik, kivi, elma, armut.
Badem ağaçları.

UYGULAMA

Karıncalardan korunmuş sağlam bir zemin üzerine kovanı yerleştirin.

Yüksek sıcaklık şartlarında:
Kovanı aşırı sıcaktan korumak için sera içerisinde havalandırması iyi olan bölgelere yerleştirin, güneşten korumak için gölgeye veya bitkilerin alt yapraklarının altına doğru yerleştirin.
Kovanı sabahın ilk saatlerinde ya da akşam üzeri açmanız tavsiye edilir.

Düşük sıcaklık şartlarında:
Seranın korunaklı bölümlerinde yükseğe yerleştirin (yağmurdan ıslanmasını engelleyin).

Kovanın giriş delikleri daima bombus arılarının görebileceği şekilde açık olmalıdır.

Birden fazla kovanın beraber yerleştirildiği durumlarda çıkış yerlerini arılar yuvaya dönerken her arını kendi kovanına girebilmesi için farklı yönlerde ayarlayın.

Seraya kovanı yerleştirdikten sonra kovan giriş-çıkış deliklerini açmadan biraz bekleyip arıların sakinleşmesine zaman tanımanız tavsiye edilir.

VERİMLİLİK

Kovan verimini etkileyen başlıca etkenler şunlardır:

Beslenme: Şekerli su ve polen koloninin randımanı için önemlidir. Agrobío, kovanlarına kovanın yaşam döngüsü boyunca çalışmasını sürdürebilmesi için besin maddelerini içeren gıda ile beraber verilir.

Yalıtım: Hava şartlarının değişkenliğinden izole edilmiş, havalandırması iyi, terleme ile aşırı nemden korunmuş ve yılın her mevsimine uyum sağlayacak şekilde tasarlanmıştır.

Hava Şartları: Soğuk genelde kovanları doğrudan etkilemez. Doğada düşük ısılarda da çiçekleri ziyaret eden bombus arıları görebiliriz. Kışın aktivite eksikliği bitkilerin çiçeklerini iyi koşullarda muhafaza edememelerinden ve buna bağlı olarak polen oluşturamamasından kaynaklanmaktadır.

İçindekiler: bir kraliçe, işçi arılar, larvalar, yumurtalar ve yiyecek (polen)

BOMBUS ARILARININ YAŞAM DÖNGÜSÜ TANIM Bombus arıları (Tüm Bombus türleri), Apidae familyasından zar kanatlılardır. Güçlü böceklerdir, gövdeleri türlere göre değişen ipeksi tüylerle örtülüdür, tamamen siyah olabildikleri gibi, sarı, beyaz, turuncu veya kırmızı bantlar da taşıyabilirler. Kafaları küçük ve dardır, kısa dillidirler ve dokunma özellikli koku alabilen antenlere sahiptirler. Göğüs kısmı kısadır buradan iki çift zarsı kanat ve üç çift bacak çıkar. Üçüncü çift bacakta konkav bir bölgede yuvaya taşımak için polen biriktirirler. Dişiler (kraliçeler ve işçiler) içeri çekilebilir bir iğneciğe sahiptirler ve bunu savunma silahı olarak kullanırlar. Erkek arılar iğnesizdir, bu yüzden sokamazlar. Bombus arıları Eusocial (Gerçek Yaşamcı) yapıdadır.Bireyleri, kas sistemine göre farklılık gösteren, yavrunun bakımında işbirliği ve jenerasyonların üst üste gelmesi gibi davranış biçimleriyle karakterize edilir. Eusocial böceklerde kaslar morfolojik olarak şöyle birbirinden ayrılabilir: - Kraliçe, uzun ömürlüdür, büyük boyda ve dişidir. Sadece yumurtlama işiyle uğraşır. - İşçiler, kraliçenin kısır dişi kızlarıdır ve ondan daha küçüktürler, yuvanın inşası ve bakımıyla ilgili işleri yaparlar, yeni kuşağın bakımı ve gıda depolanması işi onlara aittir. - Erkekler, sadece çiftleşme uçuşu aracılığıyla kraliçeyi dölleme işlevine sahiptirler, bunun akabinde ölürler. YAŞAM DÖNGÜSÜ Bombus arılarını yaşam döngüsü ilkbaharda, havaların ısınmaya başlamasıyla toprak altında kış boyunca tek başına kış uykusuna yatan kraliçenin uyanmasıyla başlar. Uyanmanın ardından kraliçe arı beslenmeye başlar ve yuva kurmak için uygun bir yer arar, normalde yuvasını yerdeki deliklerde, toprak altında yaşayan kemirici hayvanların terkedilmiş yuvalarında veya ağaç kovuklarında yapar. Yuva seçildiğinde, yakınlardaki çiçeklerden polen ve nektar toplamaya başlar ve bunları yuvalarında depolarlar. Yeterli stoğu yaptığında, polen ve balmumundan yutak salgılarıyla bir höyük yapar ve buraya ilk yumurtalarını bırakma işini gerçekleştirirler. Bir kaç gün sonra, beyazımsı küçük larvalar yumurtadan çıkarlar ve kraliçenin topladığı polenle ve nektarla beslenirler. Bir kaç hafta sonra bu larvalar, içinde erişkin hale gelecekleri kozalar yaparlar. Bu ilk erişkinler ortaya çıktığında, tüm dişiler (işçiler) yuvanın içinde ve dışındaki işleri gerçekleştirmeye başlarlar: polen ve nektar toplamak, yuvanın korunması ve temizliği gibi. Bu aşamalardan sonra, kraliçe arı yuvanın içinde kalacaktır ve sadece yumurtlama işiyle uğraşacaktır. Devam eden haftalarda düzinelerce işçi üreyecek ve ardından da nüfus artışı en üst düzeye ulaşıp bir kaç yüze çıkacaktır. Soğuk mevsimin gelmesinden önce, kraliçe, döllenmiş ve döllenmemiş yumurta bırakır. Döllenmiş yumurtalar dişilere (işçi arılara) döllenmemiş yumurtalar ise erkek arı oluşmasına neden olur. Normalde erkekler yuvayı ilk terkedenlerdir ve zamanlarını nektarla beslenerek ve çoğalmak için diğer erkeklerle rekabet ederek geçirirler. Dişiler de belli bir süre sonra yuvadan ayrılarak düğün uçuşu adı verilen erkeklerle çiftleşme moduna geçeceklerdir. Daha sonrasında, döllenmiş dişiler büyük miktarlarda polen ve nektarla beslenerek kış uykusu döneminde hayatta kalabilmek için yeterli besin rezervi yapar ve kışı geçirmek için toprak altında bir yer ararlar. Bu genç ve doğurgan kraliçeler soğuk mevsimde hayatta kalabilen tek arılardır ve bir sonraki ilkbaharda yeni koloniyi kurmak için uyanacaklardır. Bunun aksine, yaşlı kraliçe, erkek arılar ve kolonideki tüm dişi işçiler kış gelince ölürler.
ARI SOKMALARI Polinasyon için; Bombus arılarının kullanılmasının nedenlerinden birisi de bal arılarından daha az agresif ve daha uysal olmalarıdır. Buna rağmen, kovanları usulüne uygun yerleştirmeye çalışırken herhangi bir arı sokmasına maruz kalabilirsiniz. Sadece dişilerin (kraliçe ve işçi arılar) iğnesi vardır ve sadece bunlar sokabilir. Onların iğnesi pürüzsüz olduğu için geri çekilebilir ve bu özelliğinden dolayı Bombus arıları bir kereden fazla sokabilir. Bunun tersine balarılarının iğnesi testeremsidir ve olta iğnesi şeklindedir bu yüzden bir kere sokar, soktuğunda iğne dokuya saplanır ve iğnesini çıkarmaya çalıştığında gövdesinin bir parçası kopabilir. Bombuslar sadece kendilerini tehdit altında hissettiklerinde veya kolonisine saldırıldığında sokarlar. Bombus arılarımızın kovanlarıyla çalışırken sokma riskini azaltmak için soğukkanlılığınızı kaybetmeyip şu tavsiyelere uyunuz: - Bombus arıların rahatsız olduğu ve kendilerini tehlikede hissettiği durumu ortadan kaldırın: Kovanı sarsmayın, kovana vurmayın ve kovanı açık konumda tutmayın. - Ani tepkilerden kaçının: Bağırıp çağırmak, el kol hareketleri, sert hareketler, üzerlerine doğru hızlı nefes alıp verme gibi… - Canlı renkli giysilerden kaçının. - Uzun pantolon ve uzun kollu gömlek giyin ve orta boy veya uzun çorapla beraber ayakkabı kullanın. - Güçlü kokularda dikkatli olun: ter, alkol, parfüm, sabun, oksit kokusu… - Parlak obje taşımaktan kaçının, bunları tehdit olarak algılayabilirler: yüzükler, saat, bilezik vs… REAKSİYONLAR VE TEDAVİ TÜRLERİ Bombus arıları iğnesi aracılığıyla küçük bir miktar zehiri vücut içine enjekte ederler. Ortaya çıkabilecek reaksiyonlar çok çeşitlidir ve kişinin duyarlılığı ve vücutta etkilenen alana göre değişir. Genel olarak şöyle ayırabiliriz: Görünür reaksiyonlar: Cildin herhangi bir sokmaya karşı lokal reaksiyonudur. Enflamasyon oluşur (bazen 10 cm den daha büyük çapta), kızarıklık, ilk dakikalarda duyulan acı ve daha sonra oluşan kaşıntı. Şişik ve yanma saatlerce hatta günlerce sürebilir. Bu reaksiyonlar, sokulan yerin özellikle su ve sabunla temizlenmesini ve lokal buz uygulamasıyla ödemi indirmek ve analjezik etki yapmasını gerektirir. Daha duyarlı bölgelerdeki sokmalarda, mutlaka doktor reçetesiyle antihistaminikler ve/veya kortizoidler kullanılmalıdır. Sokma, boyna veya ağıza yakın yerlerde olmuşsa, derhal acil servise gidilmelidir zira oluşan şişlik nefes yollarını tıkayabilir. Genel reaksiyonlar: Tıp açısından önemli alerjik reaksiyonlardır ve sokulan yerden uzak bölgelerde ya da tüm vücutta ortaya çıkan kaşıntı ve dökülmelerdir. Bazı durumlarda nefes almada güçlük, tansiyon düşüklüğü veya bilinç kaybı bozuklukları şeklindedir. Bu reaksiyonlar doktor müdahalesini gerektirir ama hepsinden çok sükunetinizi korumalısınız, panik hali sadece reaksiyonu daha da kötüleştirecektir. Belirtilerin çok ciddi olması durumunda en kısa zamanda en yakın hastane veya acil sağlık merkezine giderek olanları açıkça anlatınız ve uzman personelin talimatlarına uyunuz.
bottom of page